Deze zomer sprongen we op de fiets voor een schitterende tocht door het departement La Manche in Normandië. We volgden daar een deel van de populaire Vélomaritime, een kustfietsroute van Duinkerke tot Roscoff in Bretagne. We begonnen de tocht in de havenstad Cherbourg, gelegen in het noordelijkste puntje van het schiereiland van Cotentin. Hier brachten we voorafgaand aan onze fietsvakantie nog wat tijd door. We wilden er namelijk de finish mee maken van de Rolex Fastnet Race, een internationale zeilwedstrijd. Maar de havenstad bleek zoveel meer dan alleen een finish. Waarom een stedentrip naar Cherbourg een heel goed idee is, leggen we hieronder uit. Maar eerst duiken we in de interessante geschiedenis van de stad.
Geschiedenis van Cherbourg
Havenstad Cherbourg heeft een rijke maritieme geschiedenis die teruggaat tot de Romeinse tijd. Tijdens de Middeleeuwen veranderde Cherbourg vanwege de strategische ligging aan het Kanaal regelmatig van Engelse, dan wel Franse eigenaar. Maar in 1450 kwam de havenstad definitief in Normandische handen.
In de eeuwen die volgden werd Cherbourg een steeds belangrijkere havenstad. Omdat de stad niet goed verdedigd kon worden, startte Lodewijk de 16e in 1776 met de bouw van een grote vestingsdam. Hierdoor ontstond een grote binnenzee – de Grande Rade – ter beschutting voor de Franse vloot. De bouw van deze met forten versterkte dam duurde 70 jaar. Tijdens de Franse Revolutie werd de bouw tijdelijk stilgelegd. Maar Napoleon liet snel daarna de werkzaamheden hervatten. Ook zorgde hij voor de bouw van de marinebasis.
Eind 19e eeuw werd Cherbourg een belangrijke bestemming voor trans-Atlantische reizen. Van hieruit vertrokken veel grote passagiersschepen naar de Verenigde Staten. Zo deed ook de Titanic de haven aan voordat zij Europa voor eeuwig achter zich liet. In het fantastische maritiem museum Cité de la Mer is een permanente expositie aan de Titanic gewijd.
Cherbourg tijdens en na de Tweede Wereldoorlog
Tijdens de Tweede Wereldoorlog speelde Cherbourg een belangrijke rol. De stad was een van de doelen van de geallieerde invasie van Normandië in 1944. Dankzij de diepgang van de haven konden hier namelijk de grote bevoorradingsschepen aanmeren. Enkele weken na D-Day slaagden de geallieerden er pas na hevige gevechten in om Cherbourg in te nemen.
Na de oorlog werd Cherbourg weer opgebouwd en ontwikkelde het zich tot een moderne stad. Het bleef een belangrijke basis voor de Franse marine. Daarnaast kwam er in het havengebied een grote scheepswerf. Hier worden onder meer atoomonderzeeërs gebouwd. Zoals Le Redoutable, de eerste onderzeeër die eind jaren 60 van de vorige eeuw te water werd gelaten. Le Redoutable is nu te bezichtigen in het maritiem museum Cité de la Mer.
Wat je niet mag missen tijdens een bezoek aan Cherbourg
Dankzij de centrale ligging is Cherbourg een ideale uitvalsbasis om het Cotentin-schiereiland te verkennen. Als geschiedenisliefhebber zit je bijvoorbeeld zo bij de landingsstranden van D-Day. Maar ook de cultuursnuiver, natuurliefhebber en fervent wandelaar komt in de omgeving van Cherbourg ruimschoots aan zijn trekken! En wil je tijdens je verblijf in Cherbourg een dag niet op pad, dan kun je je in de stad eveneens goed vermaken. We noemen enkele van de hoogtepunten die je wat ons betreft niet mag missen in de stad zelf.
La Cité de la Mer
We bezoeken regelmatig een museum, en niet alleen bij slecht weer. Maar meestal staan we na een uur of twee weer buiten. Heel af en toe echter heeft een museum ons zoveel te bieden dat we de tijd volledig uit het oog verliezen. We brengen er dan met gemak meer dan een dagdeel in door. La Cité de la Mer is typisch zo’n museum.
Het maritiem museum La Cité de la Mer bevindt zich in de voormalige trans-Atlantische passagiersterminal van Cherbourg. Deze 240 meter lange hal in art-decostijl is op zichzelf al een bezoek waard. De terminal werd voltooid in 1928 en zat destijds vol voorzieningen, zoals een eigen postkantoor. Sinds 2002 is het een museum dat gewijd is aan de zee en aan de maritieme geschiedenis van de regio.
Er zijn verschillende exposities, waaronder “The Ocean of the Future”. Hier kom je veel te weten over het belang en de schoonheid van de maritieme wereld. Er zijn maar liefst 17 aquaria, waarvan een 11 meter diep is! Een andere, bijzonder interessante tentoonstelling is “Titanic, return to Cherbourg”, waar je meegenomen wordt op een reis door de tijd. Cherbourg was destijds de laatste haven waar de Titanic aanmeerde voordat het schip zijn noodlottige reis voortzette. Verder biedt La Cité de la Mer ook een fascinerend kijkje achter de schermen van de maritieme technologie. Daarbij kun je de oude kernonderzeeër Le Redoutable verkennen. Dit is de enige onderzeeër ter wereld die open is voor het publiek.
Musée de la Libération en de Batterie du Roule
Het bevrijdingsmuseum (Musée de la Libération) belicht de gebeurtenissen die in dit deel van de Cotentin hebben plaatsgevonden in juni 1944. De diepzeehaven van Cherbourg was van cruciaal belang voor de geallieerden. Pas na de verovering van Cherbourg konden de geallieerde strijdkrachten namelijk hun legers rechtstreeks vanuit de VS bevoorraden. Het museum biedt een gedetailleerd overzicht van de strategische plannen en de militaire operaties om de stad in te nemen. Daarnaast vind je er de persoonlijke verhalen van de soldaten en burgers die betrokken waren bij de hevige strijd.
Het museum bevindt zich in Fort du Roule, een oude marinebasis gelegen op 117 meter boven zeeniveau. Je hebt er een schitterend uitzicht op de stad en de op een na grootste kunstmatig aangelegde haven ter wereld. Letterlijk onder het fort heb je nog een stelsel van tunnels dat door de Duitsers is gegraven, Niet bang voor vleermuizen? Tijdens een rondleiding kun je de tunnels en kamers bezoeken.
Basilique Sainte-Trinité
De Basilique Sainte-Trinité is een van de oudste gebouwen van Cherbourg. De kerk werd al in de 5e eeuw gebouwd, maar vier eeuwen later verwoest tijdens de invallen van de Normandiërs. In de 11e eeuw kwam op dezelfde plek een nieuwe kerk, maar ook die werd – tijdens de Honderdjarige Oorlog – verwoest. In de 14e eeuw verrees een nieuwe versie, dit keer in gotische stijl. Begin 19e eeuw werd de basiliek volledig gerestaureerd, waarna het een van de eerste neogotische kerken van Frankrijk werd. Ook kwam er toen een toren bij van 26 meter hoogte.
Ga zeker even naar binnen om de bijzondere reliëfs boven de bogen in het middenschip te bewonderen! Deze werden zeven eeuwen geleden uitgehouwen. Ze beelden een “Danse Macabre” uit ter herinnering aan de plagen die de regio heeft ondergaan.
De Grande Rade
De Grande Rade is de grootste kunstmatige haven van Europa. De binnenzee die ontstond na de bouw van een uitgestrekte vestingswal heeft een oppervlakte van ongeveer 1500 voetbalvelden. De bouw van de rede van Cherbourg werd gestart in 1783 en 70 jaar later voltooid. Doel was om de Franse vloot een veilige, beschutte baai te bieden. In de zomermaanden zijn er rondvaarten over het grote binnenwater. Je vaart daarbij langs de vestingwerken en je krijgt veel wetenswaardigheden te horen. Heb je grote interesse in maritieme geschiedenis? Dan mag de rondvaart niet aan je bezoek aan Cherbourg ontbreken!
Les Parapluies de Cherbourg
In 1963 werd in Cherbourg de Franse musical Les Parapluies de Cherbourg opgenomen. De film met Catherine Deneuve in de hoofdrol is in Frankrijk een echte klassieker. Zo kreeg de musical een Gouden Palm tijdens het Cannes Filmfestival. Geïnspireerd door het decor van de film – een winkel waarin parapluies worden verkocht – begon een ondernemer 25 jaar later met een paraplufabriek in hetzelfde pand. Deze fabriek kun je bezoeken en vanzelfsprekend kun je er een paraplu kopen. Leuk detail: op het bord boven de deur staat nog steeds Les Parapluies de Cherbourg.
Rolex Fastnet Race
Eens in de twee jaar is in Cherbourg de finish van de Rolex Fastnet Race, een internationale zeilwedstrijd. Deze race voert vanuit Cowes (Isle of Wight) rond de Fastnet Rock bij Ierland en finisht na 695 zeemijl in Cherbourg. Voorafgaand aan onze fietsvakantie door La Manche maakten we de finish van de amateurs mee. Erg leuk om mee te maken, zelfs als je niet van zeilen houdt.
Een hele week lang staat Cherbourg volledig in het teken van de aankomst van de zeilers in de Grande Rade. Daar omheen bouwen de organisatoren echt een feestje. Zo zijn er diverse activiteiten, waaronder concerten en uiteraard watersportactiviteiten. En overal vind je gezellige terrasjes waar je onder het genot van een drankje naar de prachtige wedstrijdboten en jachten kunt kijken. Als je op vakantie naar de Cotentin gaat in dezelfde periode als de zeilrace, plan dan beslist een bezoek aan het tijdelijke zeilersdorp in Cherbourg in!
Bezienswaardigheden in de omgeving van Cherbourg
We noemden het al eerder: het historisch gezien bijzonder interessante Cherbourg is tevens een perfecte uitvalsbasis voor de vele bezienswaardigheden in de omgeving. Enkele die je niet mag overslaan vind je hieronder.
Parc du Château des Ravalet
Net ten oosten van Cherbourg ligt Château des Ravalet, een fraai kasteel in renaissancestijl uit midden 16e eeuw. Het kasteel is privé-eigendom maar tijdens de Franse Monumentendagen (midden september) staan de deuren open voor het publiek. In de overige dagen van het jaar is een bezoek aan de kasteeltuin nog steeds de moeite waard. Niet voor niets is de tuin aangemerkt als “jardin remarquable”: een label voor de mooiste tuinen van Frankrijk. Je vindt er kronkelende paden, eeuwenoude bomen, enkele vijvers, een grot en een prachtige kas uit de 19e eeuw.
De kasteeltuin van Château de Nacqueville
Wat meer naar het westen van Cherbourg vind je een andere kasteeltuin die je evenmin mag overslaan: de tuin van het 15e eeuwse Château de Nacqueville. Ook deze tuin heeft het label van “jardin remarquable”. In de schitterende tuin in Engelse stijl vind je vele azalea’s, aronskelken en rododendrons. Je hebt er een fraai uitzicht op de zee.
Barfleur en Phare de Gatteville
Waar wij zelf erg van gecharmeerd zijn is het vissersdorpje Barfleur. Je vindt er pittoreske, kleine granieten huisjes met leistenen daken, een kleine haven en vele gezellige restaurantjes. Verder heb je er een kerk die meer weg heeft van een burcht ergens in het Engelse graafschap Kent. Op loopafstand van het dorpje ligt de vuurtoren van Gatteville. Met 75 meter hoogte is dit de op een na hoogste vuurtoren van Frankrijk. Voor een appel en een ei mag je de toren beklimmen. Op de top heb je een adembenemend uitzicht.
Cap de la Hague
Helemaal in het westen van het schiereiland Cotentin bevindt zich de Cap de la Hague. Het is een uitgestrekt, idyllisch maar ruig natuurlandschap vol groene, met hagen omzoomde velden en hoge, granieten kliffen. Met name de wandelaar komt hier volledig aan zijn trekken. Het gebied wordt ook wel “Little Ireland” genoemd.
Wij bezochten Cherbourg op uitnodiging van het Regionale Bureau voor Toerisme in Normandië, in samenwerking met haar partners in het departement La Manche en de fietsroute La Vélomaritime. De inhoud van de blog hebben wij onafhankelijk en objectief samengesteld op basis van eigen indrukken.
Antwoorden op praktische vragen over een bezoek aan Cherbourg
Cherbourg ligt in het noordelijkste puntje van het schiereiland van Cotentin in Normandië.
Cherbourg is goed en comfortabel te bereiken met de trein. Neem hiervoor eerst de Thalys (later dit jaar wordt de naam Thalys veranderd in Eurostar!) naar Parijs. Daarna reis je verder met de regionale trein naar Cherbourg. Met eigen vervoer kan natuurlijk ook. Vanaf Utrecht is het ruim 750 kilometer met de auto.
In principe is Cherbourg het hele jaar prima te bezoeken. Maar voor de meeste kans op zonneschijn zijn de lente- en zomermaanden het beste. Onze voorkeur gaat uit naar de zomer, omdat er dan wat meer reuring is. Daarnaast gelden er voor de bezienswaardigheden en voorzieningen ruimere openingstijden.
Cherbourg heeft niet alleen een rijk maritiem erfgoed, maar biedt ook een fijne, gastronomische ervaring. Je kunt er terecht voor de traditionele Normandische maar ook internationale keuken. In Cherbourg zijn er maar liefst vijf restaurants met een vermelding in de Michelingids, waarvan een met een ster. Daarnaast zijn er vele andere eetgelegenheden, van eetcafé tot bistro, waar je heerlijk kunt eten. Zoals bij l'Armoire à Délices bij de jachthaven, een sfeervol en gezellig etablissement! Vind hier het overzicht van de beste restaurants in Cherbourg.
Er is voldoende accommodatie in Cherbourg te vinden. De meeste bevinden zich vlakbij de jachthaven of in het oude centrum. Wij zelf verbleven in Hôtel Moderna, een prima hotel met een goed ontbijtbuffet, gelegen op een uitstekende locatie.
