Kaasstad Gouda, alle hoogtepunten die je niet wilt missen
Kaasstad Gouda, alle hoogtepunten die je niet wilt missen
Kaasstad Gouda is niet alleen een bezoek meer dan waard dankzij de wereldberoemde Goudse kaas. De stad biedt je tal van verrassende plekjes en fraaie grachten. Op de Markt en bij het Stadhuis is het een drukte van belang. Maar als je even verder loopt, geniet je prachtige stadsgezichten in rustige buurten. We nemen je mee langs de mooiste plekken van Kaasstad Gouda.
Symbool van Kaasstad Gouda: De Waag
Dit gebouw is het symbool van de stad. Al sinds 1668 weegt men hier de kaas. Op de grote bascule werd ieder jaar zo’n vijf miljoen pond kaas gewogen. Het gewicht van de kaas bepaalde hoeveel belasting de producent moest afdragen. De beambten voorzagen de kaas van een merkteken. Hiermee was voor iedereen duidelijk dat de kaas verhandeld mocht worden. Op de markt vond het handjeklap plaats, waarmee kaasboer en de koper tot een deal probeerden te komen.
Je kunt een rondleiding krijgen in De Waag. Wij hebben het gedaan en veel opgestoken over de geschiedenis van de Goudse kaas, het Waaggebouw en het prachtige reliëf. Het origineel van dit reliëf kun je binnen bewonderen. Aan de gevel hangt nu een replica. Maar ook over de Goudse kaarsen en de kleipijpen leer je veel tijdens de rondleiding.
Stadhuis
Nog zo’n blikvanger: het imposante stadhuis, midden op de markt. Die plek is er niet voor niets. Na een grote stadsbrand in de 15e eeuw besloot men het stadhuis veilig en ver van de overige bebouwing aan de markt te herbouwen. Naast de functie van stadhuis diende het gebouw ook een tijd als rechtbank. Daarnaast gebruikte men het stadhuis om kaas te verhandelen. Nu is het een favoriete trouwlocatie.
Je kunt het stadhuis bezichtigen. Dan kun je een blik werpen op de prachtige trouwzaal, raadzaal en burgemeesterskamer. Aan de buitenkant heeft het stadhuis een bijzonder detail. Bij het bordes is het wapen van Lodewijk Napoleon afgebeeld. Na de Franse tijd heeft men alle verwijzingen naar de Bonapartes verwijderd. Gouda is daarop de enige uitzondering.
Sint-Janskerk, recordhouder van kaasstad Gouda
De Sint-Jan in Den Bosch is imposant, maar zijn naamgenoot in Gouda mag er ook zijn. De kerk in Gouda bezit twee records. Hij is met 123 meter de langste kerk van Nederland. Daarnaast is er nergens ter wereld een kerk met zoveel gebrandschilderde ramen uit de 16e eeuw als deze.
Dankzij het binnenvallende licht door deze 72 prachtige glas-in-loodramen toont de kerk zich op ieder moment van de dag weer anders. Enkele van die ramen zijn erg bijzonder. Met een audiotour (gratis bij aankoop van een ticket van € 8,50) ervaar je alle wetenswaardigheden over de kerk en de prachtige ramen.
Het smalste steegje van Kaasstad Gouda
Vroeger had Gouda vele steegjes. Nu zijn er nog maar een paar over. De mooiste is de Looierspoort. Doordat Gouda in de 19e eeuw groeide en groeide, ging men de huizen steeds dichter op elkaar bouwen. In de Looierspoort zie je dat nog goed.
Een eeuw geleden woonden hier de arme Joodse inwoners van de stad in donkere en vochtige huisjes.
De toegangspoort tot de Looierssteeg is echt smal. Een fors persoon die iets te veel van de Goudse kaas heeft gesnoept, moet zich er echt doorheen wurmen.
Willem Vroesenhuis
Willem Vroesen was een notabele uit Gouda. Hij stelde in de 16e eeuw een huis ter beschikking voor de opvang van bejaarde en arme mannen. Er was een ballotage om toegelaten te worden. Voldeed iemand daaraan, dan kreeg hij hier een onderkomen. Ook de huisregels waren streng: te laat aan tafel betekende geen eten. En na 19.00 uur mocht niemand het huis meer uit of in.
Je kunt het hofje van het Willem Vroesenhuis bezoeken. Nu wonen er geen arme bejaarde mannen meer, maar huurders van de 18 woningen in het pand.
Lazaruspoort
Midden in de stad staat de Lazaruspoort. Vroeger stond ie aan de rand van de stad. De lepralijders mochten onder geen beding door de poort de stad in gaan. Toen het leprozenhuis werd gesloopt, bouwde men de Lazaruspoort weer op, nu op een prominentere plek in de stad.
Achter de poort ligt het Catharina Gasthuis. Vroeger vonden arme reizigers en pelgrims hier een slaapplaats. Later werd dit het ziekenhuis van de stad. In de tuin van het complex vind je een prachtige plek om lekker te lunchen of om wat te drinken.
Weeshuis
Aan het einde van de Paterssteeg ligt het oude weeshuis van de stad. Bij de toegangspoort zie je een afbeelding van twee jonge weeskinderen die het wapen van Gouda omhooghouden. Het weeshuis is een statig gebouw, maar de opvoedkundige methoden waren spartaans. Haalde een wees kattenkwaad uit, dan werd hij opgesloten in een donkere kast. Meisjes die in hun bed plasten, moesten met het natte laken over hun hoofd een tijd op de binnenplaats staan. Daarnaast moesten de jongens hard werken. De meisjes moesten allerlei huishoudelijke klussen uitvoeren.
De Visbanken
De Goudse vismarkt vond hier plaats, aan beide zijden van de Gouwe. Het gebouw aan de Lage Gouwe was bestemd voor de lokale vissers om hun waar te verhandelen. De overzijde, aan de Hoge Gouwe, was gereserveerd voor de “vreemde vissers”: vissers van buiten de stad.
Vlakbij deze plek is een andere Goudse lekkernij uitgevonden. Aan het begin van de 19e eeuw was er veel armoede in de stad. Bakker Kamphuizen maakte een speciaal armenkoekje, van koekkruimels en siroop. Deze Goudse siroopwafel werd wereldberoemd. Siroop en stroop zijn niet hetzelfde. Siroop is dunner en daardoor makkelijker te gebruiken bij het maken van wafels. Vroeger heetten vrijwel alle stroopwafels siroopwafels, door de karamelsiroop die tussen de wafels zit. Maar tegenwoordig noemt men ze vaak stroopwafels.
Turfmarkt en de trappenbrug
Gouda lag midden in het veenweidegebied. Daardoor groeide de Goudse turfmarkt in de 16e eeuw uit tot de belangrijkste van Holland. De schuiten brachten de turfstekers uit de wijde omgeving naar de turfmarkt. Ze pasten met hun boten precies onder de trappenbrug door. Wat ons nu opviel, was de enorm hoge waterstand in de gracht. Straat en gracht liepen naadloos in elkaar over. En dat terwijl we weken zoveel droogte hadden gehad. Hoe zou die waterstand zijn als het een periode flink heeft geregend?
De donkere sluis
Gouda ontstond in de 12e eeuw op de plaats waar de Gouwe in de Hollandse IJssel uitkomt. Dankzij deze gunstige ligging passeerden jaarlijks duizenden schepen de stad vanuit België naar Amsterdam en omgekeerd. Dit was de enige officieel vastgestelde vaarroute.
Gouda legde dat geen windeieren. De wachttijden bij de donkere sluis konden oplopen tot maar liefst 3 dagen. In de tussentijd ging de bemanning inkopen doen of dook het café in. Ook de bordelen hadden over klandizie niet te klagen. Verder profiteerden de zeilmakerijen en scheepswerven van al die wachtende schippers.
Stadswandeling door het centrum van Kaasstad Gouda
Met een stadswandeling zie je deze en nog veel meer bezienswaardigheden van Gouda aan je voorbijtrekken. Bij de VVV, gevestigd in het Waaggebouw, kun je een plattegrond vragen. Hiermee loop je langs alle bijzondere plekken van de stad. Als je een boekje koopt van een stadswandeling, krijg je veel achtergrondinformatie over de stad en de bezienswaardigheden die je ontdekt tijdens de wandeling. Absoluut een aanrader! Zo was het voor ons een nieuwtje dat Erasmus als een onwettig kind van een Goudse priester in die stad is verwekt. Hij heeft ook een deel van zijn leven in Gouda doorgebracht.
Kaasstad Gouda bezoeken: praktische informatie
Met deze handige tips wordt jouw bezoek aan Gouda een geslaagd uitje:
Bereikbaarheid
Gouda ligt bij een knooppunt van snelwegen en is gemakkelijk vanuit alle windstreken te bereiken met de auto. Daarnaast ben je met de trein snel en gemakkelijk in Gouda. Het station ligt op een paar minuten loopafstand van de binnenstad.
Parkeren
Het makkelijkste is het om de auto in een van de twee parkeergarages bij het centrum te parkeren. Je vindt er een aan de Nieuwe Markt. De tweede parkeergarage ligt aan het Bolwerk. De derde parkeergarage is bij het NS-station, een paar minuutjes verder van het centrum.
Eventueel kun je ook op straat in de binnenstad parkeren. Houd er rekening mee dat de singels smal zijn en het aantal plaatsen beperkt. Daarnaast zijn de parkeertarieven hoger dan in een parkeergarage.
Eten en drinken
Op de Markt nodigen vele restaurant en cafés je uit voor een hapje en een drankje. In de zomermaanden zijn de terrassen overvol. Gouda heeft een aantal bijzondere restaurants. Dit zijn de beste restaurants van Gouda.
Overnachten
In Gouda vind je diverse leuke hotels of sfeervolle B&B’s in het centrum. Kijk hier voor het totale overzicht van accommodatie in Gouda. Wil je wel lekker in Gouda overnachten, dan is wellicht B&B Het Suikerpandje een idee. In een voormalige opslagplaats voor suiker in een van de kleine steegjes slaap je rustig en midden in de binnenstad.
Wij bezochten Gouda toen we onderweg waren naar het niet ver verwijderde Rotterdam. Wij hadden het genoegen te slapen op het voormalige vlaggenschip van de Holland-Amerika Lijn: hotel ss Rotterdam. Een andere fantastische locatie in Rotterdam is hotel New York, voormalig hoofdkantoor van de Holland-Amerika Lijn.
Wil je kaasstad Gouda met iemand anders bezoeken, maar weet je niet met wie? Word klupper en vind nieuwe mensen om leuke activiteiten mee te organiseren. Klup is een online sociaal platform waarin actieve 50-plussers elkaar kunnen ontmoeten om leuke dingen met elkaar te ondernemen.