Begin oktober vorig jaar maakten we een fantastische rondreis door de prachtige Adriatische kust van Noordoost-Italië. Met als thuisbasis Ravenna bezochten we fraaie steden in de omgeving, waaronder Bologna. In deze prachtige en historische stad kwamen we ogen tekort. Er valt zoveel te zien dat je zeker twee dagen moet uittrekken voor een stedentrip. Niet voor niets betitelen veel Italianen deze terracotta-rode stad, op Venetië na, de mooiste stad van Italië.
Bologna wordt al sinds de 10e eeuw vóór Christus bewoond. Onder meer door de Kelten, Romeinen, Hunnen, Goten, Longobarden, Franken, Oostenrijkers en Fransen. Elk van deze volkeren heeft zijn sporen in de stad (nog steeds zichtbaar) achtergelaten. Ook is Bologna de zetel van de oudste universiteit van heel Europa. Een aanzienlijk deel van de bevolking zijn zelfs vandaag de dag studenten.
Wat te zien en te doen tijdens een stedentrip naar Bologna
Een goede manier om een nieuwe stad snel te leren kennen is fietsend. Dit geldt gezien de grootte van de stad met name voor Bologna. Er zijn meerdere plekken waar je een fiets kunt huren om er zelf op uit te trekken. Wellicht nog leuker is het om een fietstour met (Engelstalige) gids te boeken. Dit kan onder meer bij Baja Bikes. De meest geboekte is de fietstour met een groep waarbij je de belangrijkste highlights te zien krijgt. De enthousiaste gids weet erg veel te vertellen en geeft heel veel achtergrondinformatie. In krap drie uur tijd leer je veel over de historie, cultuur en de hoogtepunten van de stad. Een optimaal begin van de stedentrip naar Bologna!
Vanzelfsprekend kun je de stad ook uitstekend leren kennen door een stadswandeling. Je kunt hiervoor het beste eerst naar het VVV van Bologna op het Piazza Maggiore gaan. Neem hier de (gratis) stadsplattegrond met wandeling langs de highlights mee. Er staan acht bezienswaardigheden met beknopte beschrijving op die zeker de moeite waard zijn. De medewerkers kunnen je echter ook verder helpen met andere, meer uitgebreide stadswandelingen. Tip: wil je de stad onder begeleiding van een gids verkennen? Schaf dan de Bologna Welcome Card aan. Een stadswandeling is bij de toeristenpas inbegrepen.
En verder heb je ook in Bologna de ideale hop-on-hop-off-bussen. De rode bus vertrekt vanaf het Piazza Maggiore en kent vele stops. Dit overigens niet alleen in het oude centrum maar ook daarbuiten.
Dit zijn enkele van de vele hoogtepunten die je ongeacht je vervoermiddel niet mag missen:
Piazza Maggiore
Het Piazza Maggiore is Bologna’s grote, centrale plein en het hart van de stad. Het is een van de grootste en oudste pleinen van Italië. De meeste stadswandelingen en fietstochten, maar ook de hop-on-hop-off-bus starten vanaf dit plein. En je vindt er de VVV.
Begin 13e eeuw werd met de bouw van het plein begonnen. Daarvoor werd nagenoeg alle bestaande bouw met de grond gelijk gemaakt. Sindsdien was het plein het centrum van het politieke en sociale leven van Bologna. Tot het midden van de 19e eeuw was het Piazza Maggiore een van de grootste openluchtmarkten van Europa.
Naast cafés en terrassen vind je aan het plein vele paleizen uit de middeleeuwen en renaissance. De oudste is Palazzo del Podestà uit het jaar 1200. Hier hield vroeger de hoogste ambtenaar van Bologna kantoor. Op het plein vind je ook Sint-Petroniusbasiliek waarvan de gevel nooit helemaal is afgemaakt. Absoluut een bezoekje waard, onder meer vanwege ‘s-werelds grootste zonnewijzer en een bijzondere 15e eeuwse fresco. Andere paleizen zijn Palazzo del Notai, Palazzo d’Accursio, Palazzo Re Enzo en het Palazzo dei Banchi. Stuk voor stuk interessant om te bekijken dus plan voldoende tijd voor het plein in.
Palazzo dell’Archiginnasio
Net ten zuiden van de Sint-Petroniusbasiliek bevindt zich het Palazzo dell’Archiginnasio. Dit paleis is wat ons betreft een absolute ‘must-see’. Het werd gebouwd midden 16e eeuw om onderdak te bieden aan de talloze faculteiten in de stad. Tot begin 19e eeuw bleef het prachtige gebouw de middeleeuwse hoofdzetel van de universiteit van Bologna.
Een van de hoogtepunten van het Palazzo dell’Archiginnasio is de volledig houten anatomische zaal. Hier kregen studenten in geneeskunde aan een marmeren tafel les in anatomie. Een ander hoogtepunt is de aula Stabat Matar waar je eeuwenoude boeken aantreft. Hier heeft Albert Einstein nog college gegeven over zijn relativiteitstheorie.
De vele torens van Bologna
Bologna staat ook wel bekend als “Turrita” vanwege de ongeveer 100 torens die het stadscentrum vroeger rijk was. Slechts 24 hebben het tot op de dag van vandaag overleefd. Een van de meest bijzondere torens is de Torre dell’Arengo. Deze toren uit 1453 heeft de grootste klok van Bologna. De klok weegt maar liefst 5000 kilo. Het bijzondere is dat de toren zonder fundering bovenop het Palazzo del Podestà is gebouwd.
Een andere bijzondere toren in Bologna is de Torre Prendiparte. De 60 meter hoge toren, werd in de 12e eeuw gebouwd als verdedigingstoren. En toegegeven, dankzij de “Bolognese” rode en massieve bakstenen oogt de toren als een onneembare burcht. Midden 18e eeuw werd de Prendiparte ook gebruikt als aartsbisschoppelijke gevangenis. Nog steeds zijn op enkele etages roodachtige inscripties van gevangenen (voornamelijk klaagzangen) zichtbaar. Momenteel is de toren vooral bekend om het fantastische uitzicht. Er bevindt zich ook een B&B in de toren maar het lijkt erop dat je deze momenteel niet kunt boeken.
De scheve Garisenda- en de nog schevere Asinelli-toren, tot slot, zijn de iconen van Bologna. Ze bevinden zich in het stadshart waar mensen vroeger via de Via Emilia de stad binnenkwamen. De ‘twin towers’ werden gebouwd tijdens de middeleeuwen. Ze hadden toen een militaire functie. De onlangs gerestaureerde Asinelli-toren is de enige die open is voor het publiek. Om de top te bereiken moet je 498 traptreden beklimmen. De ‘work-out’ ben je direct vergeten zodra je onwaarschijnlijk mooie uitzicht ziet. Zelfs mijn vrouw die hoogtevrees heeft vond de beklimming een hoogtepunt tijdens ons bezoek aan Bologna.
Portico’s
Bologna is de stad van de zogenaamde ‘portico’: een soort (overdekte) zuilengang of portiek. Je hebt in de stad bijna 62 kilometer aan portico’s. Het grootste deel vind je in het centrum, maar je hebt ze ook net daarbuiten. Sinds juli 2021 is 12 kilometer van het netwerk aan zuilengangen (portieken) toegevoegd aan de UNESCO-werelderfgoedlijst.
De eerste portieken verschenen in de 11e eeuw vanwege de woningnood. De bovenverdiepingen werden in de breedte uitgebouwd maar die moesten wel gestut worden. In de jaren die volgden werden de stutpalen die eerst nog van hout waren, steeds groter. Om te voorkomen dat ze zouden instorten was een sterkere fundering noodzakelijk. In plaats van hout werden vervolgens (bak)stenen gebruikt. Hierdoor ontstonden de uiteindelijk wereldwijd bekende arcades.
Tijdens je stadswandeling door Bologna kun je de meest bijzondere portico’s tegenkomen. Een zeer bekende is de hoge portico ‘Dei Bastardini’ in Via D’Azeglio. Wat wij zelf een indrukwekkende portico vinden is de houten Isolani uit de 13e eeuw. De eiken houten steunpilaren zijn maar liefst 9 meter hoog! Maar de meest beroemde is toch wel de portico van San Luca. Deze zuilengang begint in de Via Saragozza en eindigt bij de basiliek van San Luca. Met een lengte van bijna vier kilometer is de portiek de langste ter wereld. De wandeling naar de basiliek is best een pittige omdat je aardig wat moet klimmen. Maar eenmaal bij de eindbestemming ben je de klim direct vergeten. De basiliek is namelijk absoluut een bezoek waard en de uitzichten zijn bijzonder fraai!
Wat te zien en te doen in de omgeving van Bologna
Wij kunnen prima dagenlang door de prachtige, historische stad slenteren. Wat musea en paleizen bezoeken, en natuurlijk enkele van de torens beklimmen. Maar ook genieten van gezellige terrasjes en de vele culinaire pareltjes in de stad. Maar Bologna is meer dan alleen een van de best bewaarde middeleeuwse steden van Italië.
Zo komt de sportautoliefhebber volledig aan zijn trekken in het Lamborghini museum in Sant’Agata Bolognese vlakbij Modena. En natuurlijk in het Enzo Ferrari Museum in Modena zelf. Verder heb je 15 kilometer ten oosten van Bologna het kleine stadje Budrio. Het ligt te midden van een landschap van boomgaarden. De belangrijkste bezienswaardigheid is het kasteel Bentivoglio uit de 16e eeuw. Daar ruim 20 kilometer ten zuiden van, vind je Castel San Pietro Terme. In deze stad bevinden zich thermale bronnen en vele oude kerken.
Ga je vanuit Castel San Pietro Terme nog verder naar het oosten dan kom je uit in Imola. Deze stad is met name bekend om de motor- en autosport. Maar je hebt er ook andere bezienswaardigheden die beslist een bezoekje waard zijn. Zoals het Sforza-kasteel en diverse prachtige, religieuze gebouwen. Daarnaast is Imola ook gewoon een leuk, gezellig oud stadje met veel restaurants en accommodatie.
Bezoek aan het culinaire Bologna: praktische zaken
Met deze tips bereid je je optimaal voor op een heerlijke stedentrip naar Bologna.
Bologna Welcome Card
De Bologna Welcome Card is de toeristenpas waarmee je het goedkoopst de mooiste bezienswaardigheden kunt bezoeken. De pas kost 25 euro per persoon en is 15 dagen geldig. Met de pas heb je toegang tot vele bezienswaardigheden waaronder de Asinelli-toren. Ook is een stadswandeling met gids inbegrepen. Let wel: je kunt de pas slechts eenmalig per bezienswaardigheid of activiteit gebruiken.
Vervoer naar en binnen de stad
Bologna is goed te bereiken met zowel de trein, de (huur)auto en het vliegtuig (non-stop). Kom je met de auto, dan is het parkeren wel een uitdaging. Verblijf je er minimaal één nacht, ga dan voor een hotel met eigen parkeergelegenheid. Meestal moet je daar extra voor betalen maar je hoeft niet naar een parkeerplek te zoeken. Bezoek je de stad tijdens een dagtrip dan is parkeren buiten de stad een goede optie. Dit kan bijvoorbeeld bij Car Park Tanari. Er is veel plek, het is goedkoop en er gaat een shuttle naar het centrum. Ben je eenmaal in het centrum dan kun je de stad verder wandelend en fietsend ontdekken.
Wandelend
Bologna is een geweldige stad om wandelend te verkennen. De straten zijn goed aangegeven en de stad laat zich eenvoudig navigeren. Het is ook een perfecte manier om de ‘verborgen juweeltjes’ te vinden. Het uitgestrekte stadscentrum bevat daarnaast 62 kilometer aan ideaal overdekte wandelpaden, portico’s genoemd. Niet alleen ideaal voor beschutting, maar vooral om de talloze scooters te vermijden.
Fietsend
Fietsen zijn het populairst onder de inwoners van Bologna, met name onder studenten. Je kunt op verschillende locaties in de stad een fiets huren. Dit kan bijvoorbeeld bij Baja Bikes. Of bij Dynamo, vlakbij het treinstation). Je kunt fietsen over de vele fietspaden en langs de kant van de weg. Zorg er wel voor dat je de fiets goed op slot zet, want ze worden overal in de stad gestolen.
Beste reistijd
Bologna is op zijn best van april tot en met september. Het is er dan heerlijk warm maar bovenal erg gezellig. In deze periode wordt er vooral buiten gegeten en gedronken op de vele pleinen en terrassen. In juli en augustus kan het er – voor ons althans – te warm en benauwd zijn. Daarnaast zijn dan veel winkels en restaurants gesloten.
De laatste keer dat wij er waren was begin oktober. Ondanks de stralende zon hadden we het op het terras al snel koud. In de winter is het er uiteraard nog veel kouder, maar de stad schijnt dan wel prachtig te zijn. In januari en februari, bijvoorbeeld, heb je vaak onbewolkte, blauwe luchten. Je hebt in die periode een jas, sjaal, muts en handschoenen nodig.
Accommodatie
Bologna is befaamd om zijn gastvrijheid. Het culturele erfgoed van Bologna en zijn wijn en eten maken het een ideale weekend- of vakantiebestemming. In verschillende tijden van het jaar. Wij zijn er tien jaar geleden drie dagen in het voorjaar geweest. De laatste keer in het najaar brachten we er slechts een dag door. Nooit eerder in Bologna geweest? Boek dan minimaal één overnachting! Bekijk hier het ruime accommodatie-aanbod in Bologna.
Eten en drinken
Naast historische parels staat Bologna bekend om haar voortreffelijke keuken (la cucina Bolognese). Niet voor niets wordt Bologna over het algemeen beschouwd als het gastronomische centrum van Italië. De Bolognezers gebruiken, eigenlijk net als de meeste Italianen, fantastische lokale producten en zijn daarin erg vindingrijk.
Er zijn bijzonder veel goede eettentjes en restaurants in de stad te vinden. Zelfs zoveel dat we als we onze top 5 vermelden vele – mogelijk nóg betere – restaurants onrecht aandoen. Kijk in plaats daarvan op dit overzicht van restaurants in Bologna. Of loop gewoon langs de vele etablissementen om te zien of er iets bij zit van jouw gading. Maar onthoud: het interieur van een Italiaans restaurant zegt niets over de kwaliteit van het eten. Ga eerder af op het ogenschijnlijke aantal Italianen.
