Trekvogelpad, het langste natuurpad van Nederland

Trekvogelpad, het langste natuurpad van Nederland

Home » Nederland » Trekvogelpad, het langste natuurpad van Nederland

Het Trekvogelpad is een van de meest populaire langeafstandswandelingen van Nederland. De naam van de route doet vermoeden dat je hier heel veel vogels gaat tegenkomen. Maar is het Trekvogelpad ook geschikt voor mensen die geen bovenmatige interesse hebben in vogels? “Het pad loopt door alle voor Nederland zo karakteristieke natuur en cultuurlandschappen”, zo luidt de tekst uit de routegids. We kunnen bevestigen dat dit absoluut klopt. Waarom deze tocht ook voor niet-vogelaars een fantastische wandelervaring oplevert, lees je in deze blog.

Molen aan het Trekvogelpad

Algemene ervaringen met het Trekvogelpad

Het langste natuurpad van Nederland is de uitdaging die we aangaan. ‘Wij’ zijn twee vrienden die elkaar al kennen vanaf de lagere schooltijd. Voor ons is wandelen loskomen van het werk en dus ontspannen. Meestal lopen we twee aaneensluitende dagen. Het streven is om 25 kilometer – of iets meer – te lopen per dag. Tussendoor plannen we een overnachting in een hotel of B&B. We zijn geen vogelkenners, maar wel grote fan van zowel de natuur als van wandelen.

Graag nemen we je mee op deze tocht aan de hand van de mooiste plekjes en ervaringen. Want laat het duidelijk zijn dat dit een prachtige tocht is die je doet realiseren hoe mooi Nederland is!

De eerste kilometers van het Trekvogelpad in Noord-Holland

Onze wandeling begint in Bergen aan Zee. Hier heerst de typische vakantiesfeer die hoort bij de zee. We maken foto’s van dit startpunt en voelen het enthousiasme dat we hebben als we het avontuur tegemoet gaan. De zon schijnt en de lucht heeft typische Nederlandse wolken. Zo lopen we het duingebied van Bergen in, en even later dat van Egmond aan Zee. Onderweg horen we opeens een hard geroffel. Een horde paarden steekt met grote snelheid pal voor ons over. Even later zien we ze rustig staan grazen in de duinen. Het is het begin van de honderd kilometer die deze tocht loopt in de provincie Noord-Holland.

Paarden

Van Alkmaar naar Graft en de Rijp

Alkmaar is de eerste stad die we bereiken. Hier overnachten we in het mooie oude centrum met grachten. ’s Avonds eten we aan de historische en sfeervolle ‘Hof van Sonoy’. Na Alkmaar bereiken we het ingepolderde landschap. Hier zien we op de uitgestrekte landbouwgronden kieviten, ganzen en grutto’s. Al zijn we dan geen vogelaars, we lopen wel over het Trekvogelpad. Het beeld van deze vogels past er dus goed bij. De lucht in Noord-Holland is prachtig en ook al is het landschap vlak, het zorgt voor een mooie beleving. We hebben een tip gekregen om bij Driehuizen pannenkoeken te eten. Zo’n advies negeren we niet graag. Op een terras achter het restaurant genieten we van de pannenkoeken en van het prachtige uitzicht.

Terras in Driehuizen

Vervolgens bereiken we Graft en de Rijp. Oude dorpen waar de sfeer van haringvissers en de walvisserij uit de 17e eeuw nog voelbaar is. Wat een prachtige dorpen vinden we dit. We komen uit bij het veer van Spijkerboor waar menig fietser de overtocht met ons meemaakt. Er heerst op deze zonnige dag een ontspannen sfeer in de polder. Wat een mooie omgeving en wat leuk om dit zo te ontdekken.

Wolkenlucht

Over het Trekvogelpad via de Zaanse Schans naar ‘t Twiske

Bij Wormer maken we tijd om de Zaanse Schans te bezoeken. Een attractie bedoeld voor toeristen, zo is onze eerste gedachte. Toch zijn we aangenaam verrast door dit oude stukje Nederland. ’s Ochtends vroeg valt de drukte erg mee en de oude huizen en molens geven een typisch Hollands beeld.

We lopen richting het zuiden door natuurgebied Twiske-Waterland. Voor ons onbekend terrein, maar wat een prachtig gebied. Hier zien we veel watervogels. Er zijn hier vele wandelroutes. We zoeken vervolgens onze B&B in Den Ilp op. Een heerlijke plek waar we ’s avonds met geleende fietsen een restaurant zoeken in Landsmeer. De Trattoria La Bocca waar we eindigen is een topper.

Ilpendam

Holysloot en Durgerdam

De volgende dag komen we door dorpen als Holysloot en Durgerdam met hun typische houten huizen, gelegen net boven Amsterdam. Dit om uit te komen bij de indrukwekkende Oranjesluizen. We lopen er letterlijk overheen om de hoofdstad te bereiken. Wat een prachtige manier om zo de stad binnen te komen. Deze verrassingen maken een wandeling de moeite waard. We moeten deze dag alleen nog door naar IJmond waar we een hotel hebben gereserveerd. We zitten al over de 30 kilometer deze dag. Met nog een uurtje te gaan wordt dit goed slapen vannacht.

Amsterdam

De gang over het Trekvogelpad door het Gooi

In Amsterdam is de route om het centrum heen. We passeren de Gaasperplas en realiseren ons dat dit park voortkomt uit een oude Floriade. Het is in de loop der jaren uitgegroeid tot een mooi stuk natuur. Opvallend hoe rustig het er is gezien de grote hoeveelheid inwoners in dit gebied. In Driemond kom je alleen als je er wezen moet dachten we. Het blijkt een leuk plaatsje te zijn, tegen Amsterdam aangeplakt.

Bij de binnenkomst in Weesp maken de mooie huizen met ligging aan de Vecht indruk op ons. Het mooie centrum leent zich voor een goede bak koffie waar we graag gebruik van maken. We bereiken het Naardermeer. Vogelspotters zitten klaar met indrukwekkende lenzen. Tijdens het wandelen valt op dat het meer zelf maar heel beperkt te zien is door de begroeiing eromheen.

Naardermeer

Via Naarden en Baarn naar Lage Vuursche

Het centrum van Naarden is een oase van rust als we er neerstrijken voor de lunch. De prachtige kerk, de mooie huisjes en wegen met klinkertjes maken dit tot een mooie authentieke plaats. Heerlijk om hier op een bankje een broodje te eten. We vervolgen de route richting Hilversum waar we de nacht doorbrengen in deze omroepstad met fraaie huizen van Dudok. Het prettige hotel doet ons besluiten niet meer op pad te gaan maar eten te laten bezorgen. We hebben vandaag genoeg gelopen.

Groeneveld

Na de levendigheid van Hilversum is de uitgestrektheid van de heide een verademing. Wat een enorme vlakte is dit. We vinden het heerlijk om weer in de rust van de natuur te verkeren. We vervolgen de route naar Baarn. Hier aangekomen lopen we door het mooie oude park van kasteel Groeneveld. Een favoriete plek om honden uit te laten in dit dorp, zo zien we. Wat een prachtige majestueuze bomen zie je hier!

Bij Lage Vuursche raken we voor het eerst van de route af. Het moet een keer gebeuren, blijkbaar. Soms zijn we zo in gesprek dat de aandacht voor de rood-witte markeringen verslapt. Overigens zijn we niet de enigen die hier ‘van het padje raken’. We zien meer zoekende wandelaars hier. Uiteindelijk weten we in het dorpje zelf de markeringen weer op te pakken en verlaten we Lage Vuursche richting Soest.

Pyramide van Austerlitz

De Utrechtse Heuvelrug, halverwege het Trekvogelpad

Na Soest gaat de route verder richting de bossen van Maarn en Doorn. Eerst passeren we de monumentale Pyramide van Austerlitz. Dit gedenkteken aan de Franse bezetting rond 1800 nodigt uit tot een nadere verkenning en beklimming.

We overnachten tussen Maarn en Doorn in een van de tot nu toe minst gastvrije hotels die we treffen. Er is een groot restaurant maar eten kan pas ’s avonds laat door de drukte. Dan kunnen we beter naar Doorn gaan volgens de ober. Dat betekent weer een stuk lopen, terwijl we echt wel moe zijn. Op de vraag of we een fiets kunnen lenen, mogen we er een huren. Het voelt allemaal niet zo gastvrij. Het plein in Doorn is dan meer uitnodigend en gezellig ’s avonds. Hier sluiten we dag tevreden af. Nu alleen nog met zware benen terug op de fiets naar ons hotel.

Leersum

In Leersum zien we de volgende dag de gevolgen van een heftige storm die daar onlangs heeft huisgehouden. Grote eiken zijn geknakt alsof het niets is. We komen bij een pad dat afgezet is vanwege de vele omgewaaide bomen. We denken dat het wel mee zal vallen en negeren de waarschuwing. Na afloop trekken we de conclusie dat dit niet slim was en dat afzettingen er dus niet voor niets zijn. Hoe ouder, hoe…

We vervolgen de route naar Rhenen aan de Neder-Rijn. De ligging van deze plaats aan de rivier is ronduit prachtig. Door de prachtige vergezichten geeft de Grebbeberg ons de indruk in het buitenland te zijn. We komen langs het militaire ereveld. Juist tijdens zo’n wandeltocht is het mooi om tijd te nemen om dit te bezoeken. Het ereveld is er ter nagedachtenis aan de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. De plek dwingt ons tot stilheid.

Grebbeberg

Op naar het Nationaal Park de Hoge Veluwe

De tocht vervolgen we richting Bennekom (woonde hier niet boer Koekoek?) en Ede. We overnachten in kasteel Hoekelum. Dit kasteeltje ligt prachtig in een middeleeuws park met oude houtwallen en beekjes. Dit is één van de mooiste overnachtingen tijdens de route: gastvrijheid in een prachtige ambiance. ’s Avonds wel even naar Bennekom lopen om daar te eten. We maken er kennis met de Koreaanse keuken. Gelukkig krijgen we toelichting van een medebezoeker over deze keuken en de eetgebruiken. Verrassend om zo’n restaurant te treffen in deze dorpse plaats. Het ontbijt in kasteel Hoekelum is ‘s ochtends top. Wat een leuk adres is dit met vriendelijke medewerkers.

Kasteel Hoekelum

We passeren de grote Ginkelse Heide en komen uit in Otterlo. De plaats fungeert als toegang tot het Nationaal Park de Hoge Veluwe. De verwijzingen naar het bijbehorende Kröller-Müller museum door spandoeken van Van Gogh zijn niet te missen. Voor dit park trekken we een volle dag uit, zodat we tijd hebben voor het museum en de beeldentuin. Het park en het museum zijn de moeite waard, ook al zijn we er al meerdere keren geweest.

In Hoenderloo passeren we buiten het park nog een prachtig natuurgebied: de Schenkenshul. Dit is het hoogste punt op de route van het Trekvogelpad. Schrik niet, het gaat slechts om 80 meter hoogte…

Museum in NP Hoge Veluwe

Van de IJsselstreek en Achterhoek naar Twente

Bij Brummen nemen we de pont over de IJssel en komen uit bij het kleine stadje Bronkhorst. We nemen plaats in het centrum voor een pannenkoek, want die worden daar goed verkocht. De lucht betrekt ondertussen, donkere wolken verzamelen zich. We vervolgen de route richting Wichmond door de Bronkhorster Waarden. De regen begint rustig maar gestaag in te zetten. We besluiten te schuilen, maar vinden in deze toch wat verlaten omgeving geen goede plek. Dan maar doorlopen. De regen zet door en flink ook. We beslissen bij Baak om de bus richting huis te pakken. Dit komt niet meer goed vandaag.

Bronkhorst

Het vervolg van de tocht brengt ons later dan toch in Wichmond. Een klein en mooi dorpje met heerlijke bakker. We kopen proviand in voor de dag en lopen door een mooi landelijk gebied richting Vorden. Hier begint De Achterhoek. Kasteel Vorden is het eerste mooie buiten dat we hier treffen en iets verderop Huize Ruurlo. Hier hebben we onlangs nog een mooie tentoonstelling gezien van de schilder Carel Willink. Vandaag roept de natuur echter en bezoeken we alleen de oranjerie. Een aangename plek om te verblijven. Later komen we aan bij de Slinge, een beek waar men bezig is om het natuurlijke verloop weer te herstellen. Water geeft een omgeving altijd iets extra’s. Het gebied hier ervaren we als bijzonder mooi.

Watermolen

Naar Haaksbergen en natuurgebied Haaksbergerveen

Bij Eibergen vervolgen we de route langs de mooie rivier de Berkel. Een opmerkelijk plekje is de watermolen bij Haaksbergen. Een mooie, verstilde plek met gelegenheid tot lunch of overnachten. Voor ons is deze plaats een eind- en beginpunt voor een dagtocht. We moeten naar Haaksbergen lopen om aansluiting te hebben op het openbaar vervoer. Dat centrum in Haaksbergen is dan weer erg gezellig, zeker als we er terugkomen op een dag dat er markt is. Vanaf dit punt zetten we de laatste etappe van deze tocht in.

De laatste dag gaat de route door het fraaie natuurgebied Haaksbergerveen. Met prachtige wolkenluchten beginnen we al na te denken over welke tocht we hierna willen doen. Het lopen werkt nu eenmaal wat verslavend voor ons. We treffen een grote schaapskudde met herder aan op het Buurserzand. Een authentieke verwijzing naar de vroeger jaren. Richting Enschede komen we langs een grote recreatieplas ‘Het Rutbeek’. Een mooi aangelegd en keurig onderhouden recreatiegebied, zo is onze waarneming. Begin oktober zijn er slechts enkele bezoekers.

Schaapskudde

Enschede als eindstation van het Trekvogelpad

Bij het bereiken van het bord Enschede hebben we de indruk dat het eindpunt dichtbij is. De laatste dag hebben we het routeboekje vergeten mee te nemen, dus het is wat gissen vandaag. Toch loopt de route nog minstens zeven kilometer door de stad zelf heen. We lopen door enkele aardige arbeiderswijken om uit te komen bij een prachtig stadspark. Dit is het Volkspark, aangelegd aan het einde van de achttiende eeuw in Engelse landschapsstijl. Het park had tot doel ontspanning te brengen voor de arbeiders die rondom het park woonden. Het is nog steeds een ontspannende en mooie plek om te verblijven.

We zoeken bij het station van Enschede naar een symbolische afsluiting van het Trekvogelpad. Deze kunnen we niet vinden, misschien omdat we moe zijn na de laatste tocht van minstens 30 kilometer.

Maar één ding is zeker, het was meer dan de moeite waard en bijzonder mooi om dit pad te lopen!

Eerbeek aan het Trekvogelpad

Antwoorden op praktische vragen over het Trekvogelpad

Op welke punten kun je het Trekvogelpad starten?

Het pad start officieel in Bergen aan Zee. Het startpunt is het Zeehuis dat te vinden is aan het einde van de boulevard. Ook is het mogelijk om de route in omgekeerde richting te lopen. Het startpunt is dan het centraal station van Enschede.

Hoeveel kilometer beslaat het Trekvogelpad?

Het Trekvogelpad is een langeafstandswandeling van 414 kilometer. Tussen starten en volbrengen van deze wandeling is er de vrijheid om je eigen tempo te kiezen.

 

Het is mogelijk om de route in aaneensluitende dagen af te leggen. Dan zijn er waarschijnlijk minimaal 16 dagen nodig zijn om de tocht te volbrengen.

 

Wij hebben er twee jaar over gedaan om dit pad te lopen. We verdeelden dit in 18 wandeldagen waarbij we ons toestonden om ook af en toe wat tijd te nemen voor interessante plaatsen onderweg.

Gaat de tocht vooral over wandelpaden?

Het Trekvogelpad gaat vooral over echte wandelpaden waar je rust ervaart. Toch zijn er ook stukken van de route langs een autoweg of in stedelijk gebied. Dit veelal om van het ene naar het andere natuurgebied te komen.

Kun je ook losse dagtochten lopen op het Trekvogelpad?

Ja, je kunt ervoor kiezen om specifieke stukken van het pad te lopen. Dit is vooral makkelijk als er een station is bij zowel begin- als eindpunt. Plaatsen waar dit goed mogelijk is zijn Weesp, Naarden-Bussum – Baarn. Brummen – Vorden – Ruurlo. Daartussen zijn er legio mogelijkheden per bus.

Voor wie is het Trekvogelpad geschikt?

Voor het lopen van het Trekvogelpad heb je een goede gezondheid nodig en bij voorkeur geen fysieke klachten van het bewegingsapparaat. Reken erop dat je dagelijks minstens 20 kilometer moet kunnen lopen.

Wat is de verdeling geweest qua etappes in de beschreven tocht?

Bergen aan Zee - Alkmaar, Alkmaar – Wormer, Wormer – Den Ilp, Den ilp – A’dam, A’dam – Weesp, Weesp – Soest, Soest – Maarn/Doorn, Maarn/Doorn – Amerongen, Amerongen – Ede, Ede – Otterlo, Otterlo – Hoenderloo, Hoenderloo – Brummen, Brummen – Baak*, Baak – Ruurlo, Ruurlo – Eibergen, Eibergen – Haaksbergen, Haaksbergen – Enschede.

 

*Baak ligt niet direct aan de route, maar diende als uitvalsplek vanwege heftige regen.

Wat zijn goede adressen om te overnachten?
Kun je altijd ergens lunchen of inkopen doen onderweg?

Je komt bijna iedere dag wel door een of meerdere dorpjes. Het laatste traject van Haaksbergen naar Enschede is een uitzondering. Daar is zo goed als geen gelegenheid voor inkopen of lunch. Het is altijd goed om te plannen en te kijken of winkels en restaurants open zijn. Neem daarom altijd iets te drinken en eten mee.
Enkele goed bevallen restaurants (zeker niet volledig):

Wat zijn de hoogtepunten van het Trekvogelpad?

Enkele hoogtepunten zoals wij die ervaren hebben zijn:

  • Dorpen als Graft, Rijp, Holysloot en Durgerdam
  • De Oranjesluizen bij Amsterdam
  • De landgoederen bij Groeneveld in Baarn, landgoed Hoekelum bij Ede en de Grebbeberg bij Rhenen.
  • Het Haaksberger Veld
  • Al die onverwachte mooie plekjes die zich niet laten vastleggen…
Waar staat de wandeling beschreven?

De gids waarin de wandeling beschreven staat: Trekvogelpad

Waarom heet de route het Trekvogelpad?

De tocht loopt door ongeveer twintig belangrijke vogelgebieden. Daarnaast kom je natuurlijk ook veel vogels tegen in de weide- en watergebieden daartussen.

Wat voor vogels kan ik verwachten tijdens de wandeling over het trekvogelpad?

Tijdens de wandeling kun je alle in Nederland voorkomende vogels tegenkomen, afhankelijk van het jaargetijde natuurlijk. We geven een kleine opsomming van wat je kunt verwachten: Visarend, Boomvalk, Buizerd, Grutto, Kievit, Snip, Leeuwerik, Boerenzwaluw, Lijster, Ganzen, Zilverreiger, Ooievaar…. Begin oktober is de vogeltrek in volle gang, dan trekken letterlijk miljoenen vogels over Nederland.

Haaksbergen aan het Trekvogelpad