Bergen op Zoom is een prachtige stad in West-Brabant. De rijke historie van de stad gaat meer dan 800 jaar terug. Overal zijn fraaie herinneringen aan het verleden zichtbaar. Smalle straatjes, bijzondere pleinen, imposante gebouwen en andere monumenten vertellen het verhaal van een bewogen verleden. Daarom is deze nog onontdekte parel in de Brabantse Wal een ideale bestemming voor een lekker lang weekend weg. We leiden je langs de 10 mooiste bezienswaardigheden van Bergen op Zoom.
We kenden Bergen op Zoom nog niet. De stad was ons eindpunt na acht dagen wandelen langs het Nederlands Kustpad. Maar nadat we er een weekend zijn geweest, weten we het zeker: In Bergen op Zoom komen we zeker nog eens terug!
De 10 mooiste bezienswaardigheden van Bergen op Zoom
Bergen op Zoom is ontstaan op de rand van de Brabantse Wal, vlakbij de Schelde. Door die ligging kreeg de stad al snel een marktfunctie voor de regio. Hierdoor kwam in de middeleeuwen de stad tot grote bloei. De 10 mooiste bezienswaardigheden van Bergen op Zoom laten je de glorietijd van de stad volop herbeleven.
Markiezenhof
Wat ons betreft is het Markiezenhof het fraaiste monument dat de stad rijk is. Het is het voormalige woonpaleis van de heren en later markiezen van Bergen op Zoom. Het Markiezenhof is het oudste stadspaleis van ons land. Van buiten toont het gebouw zich al van de mooiste kant met de imposante voorgevel. Maar binnen blijkt waarom dit een van de mooiste stadspaleizen van Europa was. Een prachtige binnenplaats, bijzondere stijlkamers en de weelderige Hofzaal geven je het gevoel dat je even een markies of markiezin bent.
Bijzonder is ook het kermismuseum in het gebouw. Bergen op Zoom heeft een eeuwenlange traditie op het gebied van kermissen. Kermisexploitanten gebruikten de stad als thuishaven. Op de zolder van het Markiezenhof vind je daarom de grootste miniatuur kermisexpositie van de Benelux.
Grote Markt
Het kloppend hart van de stad is de Grote Markt. Het marktplein is het oudste deel van de stad. Al in de 12e eeuw was hier een onverhard plein. Toen Bergen op Zoom stadsrechten kreeg en een belangrijke regionale handelsplaats werd, was de Grote Markt het centrum van alle handel. Een grote stadsbrand in 1397 verwoestte alle gebouwen aan het plein. Slechts twee panden bleven bewaard: de Oliphant en De Draecke. Beide gebouwen staan er nog steeds op de hoek van de Grote Markt. De Draak is zelfs het oudste hotel van ons land.
Naast de vele monumentale gebouwen rondom de Grote Markt is het marktplein om nog een reden geliefd bij de bezoekers. Dit is de plek met de meeste terrassen van de stad. Op een zonnige dag is dit de plek voor een hapje en een drankje. Het uitzicht op de monumenten is onovertroffen.
Sint-Gertrudiskerk en de Peperbus
Aan de Grote Markt ligt de Sint-Gertrudiskerk. Hij dankt zijn naam aan de heilige Sint-Gertrudis, die de kerk in 654 zou hebben gesticht. De kerktoren staat bij de inwoners bekend als “de Peperbus”. Een enthousiaste gids van Stadsgidsen Bergen op Zoom leidt ons rond in de kerk. Ondertussen vertelt zij tal van leuke wetenswaardigheden over de geschiedenis van de kerk.
Daarna beklimmen we de 183 traptreden van de Peperbus. Het is even aanpoten, maar onze beloning is adembenemend. De Grote Markt ligt aan onze voeten, net als de rest van de binnenstad. Op deze heldere dag zien we zelfs de TV-toren van Goes en de grote kranen van het Antwerpse havengebied. We vergeten gelijk de inspannende klim.
Stadhuis
De blikvanger op de Grote Markt is het stadhuis, met de fraaie bordestrap en de rood-witte luiken. Het stadhuis bestaat eigenlijk uit drie panden. Links staat “de Oliphant”. In het midden staat het vroegere Schepenhuis. En aan de rechterkant staat het gebouw “Leeuwenborgh”. Het Schepenhuis is voltooid in 1403. Het gebouw was het centrum van het bestuur, de rechtspraak en de handel in de middeleeuwen.
Naast de beelden “Prudentia” en “Justitia” valt in de gevel de spreuk “Mille periculis supersum” op. Het betekent “duizend gevaren kom ik te boven”. Het is een herinnering aan de belegering van en de opstand tegen de Spanjaarden.
Gevangenpoort
Ooit had Bergen op Zoom in de ommuurde stad vijf stadspoorten. De Gevangenpoort is de enige die bewaard is gebleven. De poort dateert uit 1350. Daarmee is het het oudste gebouw van de stad. De eerste eeuwen was de naam Lievevrouwepoort, afgeleid van de Mariakapel die ernaast stond. Eind 15e eeuw veranderde de functie van de poort in een gevangenis. Daarna kreeg de poort in de volksmond de naam Gevangenpoort.
Een net zo enthousiaste gids als in de kerk leidt ons rond door het gebouw. Hij toont ons fraaie details uit het militaire verleden van de poort. Maar ook uit de tijd dat de poort dienst deed als gevangenis. Ondertussen vertelt hij interessante wetenswaardigheden over het gebouw.
Synagoge
In 1832 stichtten de Hoogduitse Joden in Bergen op Zoom hun synagoge. Het is sober gebouw in classicistische stijl. Het gebouw dient nu niet meer als synagoge. Het is nu een monument voor de vermoorde Joodse burgers van de stad en een expositieruimte.
Het is zeker de moeite waard om de Synagoge te bezoeken. Vooral de middeleeuwse kelders met het rituele reinigingsbad, waterbassin en de waterputten zijn fraai. Ze behoren niet voor niets tot de mooiste van het land.
Ravelijn
Het Ravelijn is het laatste restant van de imposante vestingwerken rondom de stad. De beroemde Nederlandse vestingbouwer Menno van Coehoorn ontwierp ook in Bergen op Zoom de vestingwerken. Hij creëerde in 1702 een ingenieus ontwerp. Daarom ging men ervan uit dat Bergen op Zoom nooit kon worden ingenomen. Daaraan dankte de stad zijn bijnaam “La Pucelle”, oftewel de maagd. Helaas namen de Fransen in 1747 Bergen op Zoom toch in.
Klein en Groot Arsenaal
Vlakbij elkaar liggen het Klein en Groot Arsenaal. Aan de Dubbelstraat staat het Klein Arsenaal. Het diende als opslagplaats voor munitie. Later werd het gebouw een kazerne. Schuin daartegenover ligt het Groot Arsenaal uit 1764. Niet voor niets draagt het die naam: het gebouw heeft een indrukwekkende omvang. Boven de toegangspoorten valt in de gevel het wapen van de Staten-Generaal op, omringd door vaandels, harnas en kanonnen.
Vissershaven
De oude vissershaven aan de rand van de binnenstad bestaat helaas niet meer. De grachten in het eerste deel zijn zelfs gedempt. Toch is het leuk dit gebied te bezoeken. Want er staan bijzondere gebouwen en monumenten. Zoals bijvoorbeeld het Spuihuis, aan het begin van de haven. Het was de woning van de sluiswachter boven de spuisluis.
Verderop staan diverse monumentale panden. In het gebouw “Valckenborgh” valt de kanonskogel in de gevel op. De voormalige suikerfabriek “Wittouck” is prachtig gerestaureerd. Bijzonder is ook “In de Arcke Noë” met de fraaie gevel. Hier sloeg men het geïmporteerde bier op in de vele kelders.
Weer wat verderop staat een unieke watermolen. Deze molen werd aangedreven door getijdenkracht. Het is een zeldzaam type molen in Nederland. En hoog boven het havengebied torent de Nedalco schoorsteen uit. Hij was onderdeel van de Zuid-Nederlandse Spiritus fabriek. Men maakte er geen spiritus maar spiritualiën: jenever en likeuren.
De Geit van Mie d’n Os
Op het Bleekveld staat een bijzonder bronzen beeld. Het is “De Geit van Mie d’n Os”. Het is het Bergse symbool voor de vastenavond. Op de 11e van de 11e verzamelen zich rondom het beeld de inwoners van de stad.
De legende van het geitje gaat terug tot de 19e eeuw. Het meisje Mie d’n Os danste altijd voor de muziek uit als de militairen werden ingehaald. Toen ze een keer haar geit meenam, viel het beest in het prikkeldraad. Het liedje dat men over deze gebeurtenis maakte, werd altijd gezongen tijdens vastenavond. Het werd zelfs het “vastenavond volkslied”.
Stadswandeling langs de bezienswaardigheden van Bergen op Zoom
Naast deze 10 leukste bezienswaardigheden van Bergen op Zoom heeft de stad nog veel meer bijzondere gebouwen en pleinen. De ideale manier om die te ontdekken is via een stadswandeling. Bij de VVV van Bergen op Zoom kun je het boekje “historische stadswandeling Bergen op Zoom” kopen.
Een andere manier om de stad te leren kennen, is via een stadswandeling onder begeleiding van een lokale gids. Deze laat je niet alleen de mooiste plekken zien, maar vertelt ondertussen tal van leuke feiten over de stad.
Iets buiten Bergen op Zoom: Fort de Roovere
Bergen op Zoom heeft voldoende te bieden om je enkele dagen te vermaken. Toch adviseren we je een klein uitstapje te maken naar het nabijgelegen Fort de Roovere. Het fort was onderdeel van de West Brabantse Waterlinie. Deze maakte weer deel uit van de Zuiderwaterlinie: de oudste, langste en meest benutte waterlinie van Nederland.
Bijzonder is dat je bij het fort door het water loopt, zonder natte voeten te krijgen. Via de “Mozesbrug” steek je over naar de overkant. Rondom het fort kun je twee wandelroutes maken. De korte is 2 kilometer. De lange route heeft een lengte van 5 kilometer. Vergeet vooral niet de uitkijktoren Pompejus te beklimmen. Het is een architectonisch meesterwerk. En boven kijk je prachtig uit over het fortterrein en de wijde omgeving.
Dit wil je weten als je de bezienswaardigheden van Bergen op Zoom bezoekt
Bergen op Zoom ligt in West-Brabant, niet ver van de snelwegen A4 en A58. Vanuit Utrecht is het iets meer dan 110 kilometer rijden.
Met de trein kun je Bergen op Zoom uitstekend bereiken. Het station ligt aan de rand van het centrum. In een paar minuten loop je naar het centrum.
In de binnenstad zijn twee parkeergarages. In de stad geldt voor het grootste deel betaald parkeren. Buiten de ring zijn wel mogelijkheden om gratis te parkeren. Bij het station is een P&R-terrein. Daar mag je maximaal een dag staan (betaald).
Deze restaurants vallen erg in de smaak bij de bezoekers:
- Bistroclub de Stadsburger. Heerlijke burgers, maar ook vlees- en visgerechten. Leuk restaurant met een gezellige ambiance. Kies een tafel beneden. Boven is minder gezellig.
- Ristorante Napoli. Traditionele Italiaanse specialiteiten die op smaakvolle wijze worden gepresenteerd. Een heerlijke culinaire ervaring, ook door de gastvrije bediening.
- Visrestaurant Bergsdiep. Een uitstekend visrestaurant in een prachtig gebouw. Speciaal voor 55+-ers heeft het restaurant een driegangen verrassingsmenu.
- De Teerkamer. In een fraai historisch pand aan de Grote Markt met een immens en heerlijk terras. Ongecompliceerd dineren in een mooie omgeving.
Rondom de Grote Markt is de keuze aan restaurants groot. Veel hebben een gezellig terras met mooi uitzicht op het stadhuis en de kerk.
Dit zijn goede onderkomens voor een heerlijk verblijf in Bergen op Zoom:
- Slapen op 11. Een fantastisch appartement lekker dicht bij het centrum.
- Boutique B&B Villa Heidetuin. Aan de rand van de stad, in een park gelegen.
- Grand Hotel en Résidence De Draak. Oudste hotel van ons land, met een unieke ligging aan de Grote Markt.
- B&B De Fabriek. Mooie kamer met privé badkamer in een tot loft verbouwde oude melkfabriek. Op loopafstand van het centrum.
Zit je keuze er niet bij? Dit is het totale aanbod van accommodaties in Bergen op Zoom.
