Tien jaar lang hebben we een appartement gehad in Neuastenberg, in het Sauerland. Dit kleine dorp ligt op vier kilometer afstand van het onder Nederlanders bekende Winterberg. We kochten het appartement hoofdzakelijk vanwege de goede mogelijkheden om een weekendje dichtbij huis te skiën of te snowboarden. Maar uiteindelijk gingen we er in de lente, zomer en herfst net zo vaak (of zelfs vaker) naar toe. We hebben er honderden wandelingen gemaakt, de een nog mooier dan de ander. En het ging ons nooit vervelen. In deze blog vind je alle informatie en tips voor een heerlijk wandelweekend of -vakantie in het prachtige Sauerland.
Wandelen in het Sauerland
Het Sauerland was vele decennia lang dé plek in West-Europa waar patiënten met longaandoeningen naar toe werden gestuurd vanwege de schone lucht. Tegenwoordig betaal je als huiseigenaar zelfs schoneluchtbelasting! Mede dankzij die schone lucht leent het bosrijk heuvellandschap van het Sauerland zich bijzonder goed voor de mooiste wandelingen. Hieronder gaan we in op de wandelmogelijkheden in het Sauerland. We beginnen met de beroemde Rothaarsteig, een populaire langeafstandswandeling die je ook in kleine delen kan wandelen. Vervolgens benoemen we de kortere wandelmogelijkheden en delen we enkele van onze favoriete wandelingen.
Wandelingen over etappes van de Rothaarsteig
Door het Sauerland voert vanaf Brilon tot aan Westerwald bij Dillenburg de bijna 160 kilometer lange “Rothaarsteig”. Het is samen met onder meer de Eifelsteig een van de populairste wandelroutes van heel Duitsland. De Rothaarsteig is een langeafstandswandeling, bestaande uit diverse etappes. Hier kun je je als fervent langeafstandswandelaar uitstekend een week vermaken. Je hebt slechts een kleine rugzak met wat kleren nodig. En natuurlijk een goed bed in een van de vele doorgaans super gezellige (en betaalbare) Gasthäuser. Kijk voor de beste deals ook even op booking.com.
Etappes van de Rothaarsteig
De oorspronkelijke Rothaarsteig-langeafstandswandeling bestaat uit acht etappes:
- Van Brilon naar Willingen – 23,4 kilometer; 690 hoogtemeters
- Van Willingen naar Winterberg – 22,1 kilometer; 572 hoogtemeters
- Van Winterberg naar Schanze – 18,6 kilometer; 433 hoogtemeters
- Van Schanze naar Rhein-Weser-Turm – 22,6 kilometer; 253 hoogtemeters
- Van Rhein-Weser-Turm naar Lützel – 18,3 kilometer; 357 hoogtemeters
- Van Lützel naar de bron van de Lahn – 14,2 kilometer; 315 hoogtemeters
- Van de bron van de Lahn naar Wilgersdorf – 18 kilometer; 212 hoogtemeters
- Van Wilgersdorf naar Dillenburg – 20,7 kilometer; 381 hoogtemeters
Wie het liever wat rustiger aan doet, kan de langeafstandswandeling ook in twaalf etappes doen. Enkele etappes zijn dan “slechts” acht tot twaalf kilometer lang. Op de officiële website van de Rothaarsteig vind je de etappes. Op deze site staat ook een voorstel van zes etappes voor de zeer ervaren, getrainde wandelaar.
Gratis vervoer tijdens de wandeltocht over de Rothaarsteig
De start- en eindpunten van de etappes van de Rothaarsteig zijn doorgaans goed te bereiken met de bus. En in enkele gevallen ook met de trein. De tip is dan ook om je auto op de eindbestemming van je wandeling te parkeren. En om dan het OV te nemen naar het startpunt. Het mooie is dat je overal in Sauerland met de SauerlandCard gratis met het openbaar vervoer kunt reizen! Je verkrijgt deze SauerlandCard bij je accommodatie (vraag dit na).
Bewegwijzering
De bewegwijzering van de Rothaarsteig is meer dan uitstekend! Als je het opvallende logo volgt, kun je feitelijk niet verdwalen. Daarnaast vind je bij vrijwel alle splitsingen en knooppunten ook grotere borden met je huidige locatie. Hier vind je tevens hoe ver het nog wandelen is naar een volgend belangrijk knooppunt. Geef je toch de voorkeur aan gps-tracks? Op de website van Top Trails of Germany kun je het gpx-bestand downloaden.
Voorbereiding op het wandelen van de Rothaarsteig
Ben je nog geen ervaren of goed getrainde wandelaar? Maar je wil wel graag een keer een dergelijke langeafstandswandeling als de Rothaarsteig doen? Dit is voor de meeste mensen prima te doen. Maar je moet je dan wel goed voorbereiden. Want hoeveel etappes je ook van plan bent te gaan lopen, je loopt nog steeds flinke afstanden. En die gaan ook nog eens door een heuvelachtig gebied. Bij het beklimmen van de toppen van de heuvels krijg je soms pittige stukken te verduren. Bovendien loop je ook nog eens met een rugzak. Dit alles maakt de Rothaarsteig duidelijk zwaarder dan bijvoorbeeld een wandeling op de Utrechtse Heuvelrug.
Hieronder geven we je onze algemene tips voor het wandelen in heuvelachtig gebied:
- Loop regelmatig lange wandelingen. Doe zeker ook wat duinwandelingen. Hier klim je over mulle zandpaden naar de duintoppen. Een ideale training.
- Maak eens een aantal dagen achter elkaar een lange afstandswandeling.
- Loop wandelingen met bepakking. Zorg dat het gewicht ongeveer gelijk is aan dat wat je meeneemt tijdens de tocht.
- Volg speciale trainingsprogramma’s voor meerdaagse wandeltochten. Wij hebben zelf goede ervaring met Wandelcoach Wanda Catsman. Zo kom je goed voorbereid aan de start.
- Zorg tot slot voor goede wandelschoenen met voldoende demping en een goed profiel. Begin pas aan de Rothaarsteig als je aan je nieuwe schoenen gewend bent.
Dagwandelingen en korte (rond) wandelingen
Is een week lang wandelen iets te veel van het goede? Aan de Rothaarsteig vind je vele korte rondwandelingen variërend van 7 tot 16 kilometer. Deze overlappen deels de Rothaarsteig. De officiële website van de Rothaarsteig komt met 14 hele leuke suggesties. Verder kun je uitstekend terecht op de ruim 200 kilometer aan beschikbare langlaufroutes. Later in het voorjaar tot en met de herfst zijn deze loipes perfect om over te wandelen. Het zijn veelal brede bospaden die door fantastische heuvellandschappen naar de mooiste plekjes voeren. Naast deze loipes biedt het Sauerland honderden andere, veelal geweldige wandeltochten. Ze variëren van eenvoudig en kort, tot lang en meer geschikt voor de getrainde wandelaar.
Wandelroutes voor de ongetrainde en getrainde wandelaar
Er zijn vele wandelgidsen te koop, de een nog mooier of uitgebreider dan de ander. Wat we zelf veel hebben gebruikt is de Sauerland App. Deze is beschikbaar in zowel de Apple iStore als de Google Store voor Android-gebruikers. De app toont een overzicht van wandelingen in de omgeving waar je op dat moment bent, of daarbuiten natuurlijk. Ook geeft de app aan wat de moeilijkheidsgraad, tijdsduur en afstand is van de wandeling. De website van Sauerlander Wandeldorpen komt overigens ook met enkele interessante wandelroutetips.
Los van enkele fantastische wandelroutes die we dikwijls gelopen hebben vanuit ons appartement in Neuastenberg (waaronder een bij Wetzstein), zijn er twee wandelingen die we je als tip nog willen meegeven. De eerste is een wandeling naar de Meisterstein Bergsee vlakbij Silbach. Heel geleidelijk beklim je hier een heuvel, waarna je boven op de heuvel ineens een bergmeer ziet wat je totaal niet zou verwachten. Het water van het meer ziet eruit als een tropische lagune. De tweede wandeling die we je adviseren om te maken is de korte wandeling naar de Wisenten (een soort buffel) in Bad Berleburg-Wingeshausen. Je kunt de wandeling overigens zo lang maken als je zelf wilt.
Andere sportieve activiteiten in het Sauerland
Naast wandelen biedt de omgeving ook vele andere fantastische outdoor activiteiten. Zoals golfen, trailrunnen, mountainbiken en kajakken. Hieronder gaan we kort in op golfen en mountainbiken.
Golfen
In het Sauerland hebben we met grote regelmaat op onderstaande banen gespeeld, maar er zijn er meer.
- In Winterberg heb je in een mooie omgeving een bijzonder uitdagende 9 holes-baan. Vrijwel elke fairway loopt naar de zijkant af. Houd er rekening mee dat je bij enkele holes aardig wat moet klimmen. Het grote voordeel van deze baan is dat het er doorgaans erg rustig is.
- In Schmallenberg heb je een prachtige 27 holes-baan. Het is een lange baan en er zijn behoorlijk wat hoogteverschillen, dus een buggey is geen overbodige luxe. Je hebt enkele blinde holes en ook enkele teeboxes waarbij je voor je gevoel een flink eind in de diepte moet afslaan. Er is daarnaast een groot, heerlijk in de zon gelegen terras. Nadeel van deze baan vonden wij dat het er behoorlijk druk kan zijn.
- Onze favoriet is de golfbaan van Sellinghausen. Je hebt hier 18 prachtige holes. De eerste negen vormen een PAR-37, de laatste negen een PAR-28. Die laatste negen zijn onvoorstelbaar lastig. De eerste negen voeren door een fraai, heuvelachtig landschap waarbij vrijwel elke hole een fantastisch uitzicht biedt. De hoogteverschillen zijn enorm. Met name bij de eerste negen holes heb je een golf buggey nodig, zelfs als je een goede conditie hebt. Je bent hier naar verhouding weinig geld kwijt aan greenfee en buggey. De medewerkers zijn erg vriendelijk.
Mountainbiken in het Sauerland
Het Sauerland is een paradijs voor zowel ervaren als beginnende mountainbikers. Je vindt er bijzonder veel trails en fietsparken speciaal voor mountainbikers. Het fietspark in Winterberg is het grootste van Duitsland! Hieronder een greep uit de vele mogelijkheden:
- Trailpark Winterberg. Je hebt hier 40 kilometer aan lastige en eenvoudige fietsparcours over bestaande bospaden.
- Bikepark Winterberg. Dit is het meest veelzijdige fietspark van Duitsland. Het is uitdagend voor de meer ervaren mountainbiker, maar er zijn ook veel mogelijkheden voor beginnende mountainbikers. Onder begeleiding van gidsen leer je hier de eerste mountainbiketechnieken aan.
- Mountainbikepark Attendorn. Dit park biedt één eenvoudige route, een middelzware en een moeilijke. Het park is gelegen op circa 60 kilometer ten westen van Winterberg.
Kijk voor overige trails en parken op de site van outdooractive.com. Je kunt ook gebruik maken van de eerder genoemde Sauerland App.
Praktische zaken
Accommodatie
In het Sauerland is erg veel verschillende soorten accommodatie in diverse prijsklassen te vinden. Je hebt er bungalowparken, zoals die van Centerparcs en Landal, campings, herbergen, pensionnetjes, hotels, apartementen, bed&breakfasts, berghutten en complete villa’s. Bepaal eerst in welk gebied je wilt zitten en ga vervolgens online op zoek naar een passende overnachtingsplek.
Beste reistijd
Elk jaargetijde leent zich uitstekend voor een wandeling of voor andere, al dan niet sportieve, buitenactiviteiten. Onze mooiste wandelingen hebben we in de herfst en winter gemaakt terwijl we in de lente en zomer het meest gingen golfen. Langlaufen en andere wintersporten kan doorgaans vanaf midden december tot en met maart. De minste maanden om naar het Sauerland te gaan zijn naar onze mening de maanden november en april.
