Prachtige treinreis naar de Matterhorn in Zwitserland
Prachtige treinreis naar de Matterhorn in Zwitserland
Museumtrein Furka Bergstrecke
De eerste etappe van onze treinreis naar de Matterhorn leggen we af per stoomtrein. We maken een rit met de ‘Dampfzug’ van de Furka Bergstrecke over de Furkapas naar Oberwald. Een sfeervol en nostalgisch begin van onze reis.
De Furka Bergstrecke bestaat al meer dan 100 jaar. Sinds 2010 rijdt er elke zomer weer een stoomtrein. Dat is te danken aan het werk van de vrijwilligers van de Vereniging Furka Bergstrecke. Ook veel Nederlandse spoorwegfanaten helpen bij deze vereniging. In de winter rijden er vanwege de overdadige sneeuwval geen treinen over de Furkapas. Er is dan wel een treinverbinding via de 15 kilometer lange Furka Basistunnel.
Aletschgletsjer
Vlakbij de route ligt de Aletschgletsjer. Het is de grootste gletsjer in het alpengebied met een lengte van 23 kilometer. Een bewegende ijsmassa van zo’n 10 miljard ton slingert zich door de bergen. Het Aletschgebied is UNESCO Werelderfgoed. Verschillende uitkijkpunten geven uitzicht op de imponerende ijsstroom. Bijvoorbeeld bovenop de Eggishorn. Het kabelbaantje vanuit Fiesch brengt je ernaartoe. Fascinerend is het om daar de zonsopkomst mee te maken. Dat betekent in de zomer wel vroeg opstaan!
We passeren de overgang met de Furkastrasse. Er klinkt een luid getoeter. De machinist neemt elke keer op deze plek zijn pet af en toetert. Het is zijn manier om de drie slachtoffers van een lawine in 1965 te herdenken. De sneeuwmassa drukte toen de trein volledig van de rails, met drie doden tot gevolg.
Via het gehucht Gletsch rijden we verder. Even verderop hebben we uitzicht op de rivier de Rotten, de Duitse naam voor de Rhône. Kilometerslang volgt de trein het spoor langs deze rivier. Het laatste deel gaan we door een beschermd bosgebied. Om te voorkomen dat gloeiende asresten uit de locomotief een brand veroorzaken, staan er sproeiers langs het spoor. Op deze warme zomerdag rijdt zelfs een speciale blustrein achter ons aan. Zo kan er geen vuurtje ontstaan en blijft het bos onaangetast.
Overstappen op de Glacier Express
We hebben inmiddels Oberwald bereikt. Hier stappen we over op de wereldberoemde Glacier Express. Sinds 1930 rijdt de “langzaamste sneltrein ter wereld” door het Zwitserse alpenlandschap. Het traject voert door 91 tunnels en over 291 imposante bruggen en viaducten. De treinreis start officieel in Sankt Moritz en heeft als eindbestemming Zermatt. Tijdens die bijna acht uur durende rit genieten de reizigers van spectaculaire uitzichten. Dankzij de grote panoramavensters die tot aan het plafond reiken, kan iedereen het indrukwekkende landschap en de bergtoppen goed waarnemen. Vanaf ons vertrekpunt Oberwald zijn we twee uur onderweg naar Zermatt. Daar begint onze laatste etappe van de treinreis richting de Matterhorn.
We zijn inmiddels aanbeland in het kanton Wallis dat bekend staat om de vele houten huizen. De boeren bewaarden hun oogst in houten voorraadschuren met een open ruimte halverwege. Het opgeslagen graan en ander voedsel was een lekkernij voor muizen en andere knaagdieren. Daarom bevestigden de boeren brede platte stenen op palen. Deze “muizenplaten” waren een onoverkomelijke hindernis voor de beesten. Een slimme oplossing om het voer goed te kunnen bewaren.
Säumerfest
Iets verderop hebben we niet alleen maar oog voor het landschap. We zien een bijzondere karavaan door de bergen trekken: een bonte stoet mensen met muilezels en paarden. Deze groep bootst een historische handelsroute na. Handelaren trokken vroeger met hun lastdieren, de zogenaamde “Säumertiere”, vol bepakking door Zwitserland naar Italië. Daar sleten zij hun spullen en trokken vervolgens weer terug door de bergen.
Deze groep is een paar dagen geleden uit Luzern vertrokken. Hun eindbestemming is Domodossola in Noord-Italië. Onderweg passeren zij diverse dorpen. Daar breekt dan het “Säumerfest” los. Diverse dorpen organiseren hun eigen feest met diverse folkloristische evenementen met veel muziek. Natuurlijk ontbreken de typische Walliser streekgerechten niet. Het meemaken van zo’n Säumerfest is weer zo’n bijzonder hoogtepunt bij deze treinreis naar de Matterhorn.
Van Brig naar Zermatt
We maken een tussenstop in Brig. Daar krijgen we een verse kracht aan boord. Een nieuwe machinist zal het laatste traject van de Glacier Express afleggen. Brig is fraai gelegen aan de voet van de Simplonpas. Vroeger was Brig een belangrijke plaats op de handelsroute naar Italië. Het heeft een historisch centrum met gezellige winkeltjes en restaurants. De belangrijkste bezienswaardigheid van Brig is het imposante Stockalper paleis uit de 17e eeuw.
Het spoor volgt nu de rivier Vispa richting Zermatt. Vanaf het dorp Visp gaan we flink stijgen naar de eindbestemming van de Glacier Express. We overbruggen zo’n 1.000 hoogtemeters door een smal dal met enorme rotswanden tot wel 4.000 meter hoog. Want de trein rijdt nu in de regio met de hoogste toppen van de Zwitserse Alpen. Vlak voordat we Zermatt bereiken, vangen we de eerste glimp op van ons uiteindelijke reisdoel: de imposante Matterhorn.
Zermatt
Veel te snel komen we aan in Zermatt. Het omroepbericht wenst ons “many more exciting moments on our journey through Switzerland”. Met weemoed nemen we afscheid van de Glacier Express. We hebben maar een klein deel van het hele traject van deze iconische treinreis afgelegd. Maar die paar uur waren een aaneenschakeling van verbazing over de bergtoppen, valleien, rivieren, dorpen en het technisch vernuft van de Zwitserse spoorwegen. Gelukkig is straks de finale van onze treinreis naar de Matterhorn minstens zo spectaculair.
Voor Zermatt was de ontsluiting per spoor een welkom geschenk. Het van oudsher arme boerendorp was voor die tijd alleen bereikbaar via gevaarlijke bergpaden. Dankzij de komst van de trein werd het dorp een belangrijke toeristische bestemming. In de winter is het een populaire wintersportplaats. Zomers komen wandelaars en bergbeklimmers naar Zermatt toe. De beklimming van de Matterhorn staat bij menig alpinist op de bucketlist. Helaas heeft dit ook veel slachtoffers geëist. Op de begraafplaats rond de kerk in Zermatt vinden we diverse graven van alpinisten. Zij hebben hun droom met de dood moeten bekopen.
Ulrich Inderbinen
Bij de dorpsfontein lezen we op de plaquette het bijzondere verhaal van berggids Ulrich Inderbinen. Hij beklom in totaal 371 maal de bergreus. Of het niet genoeg was besteeg hij ook nog 84 keer de Mont Blanc en 81 maal de Dufourspitze, de hoogste berg in Zwitserland. Toen hij 90 jaar was, beklom hij de Matterhorn nog een keer. Daarna vond hij het welletjes. Hij ging genieten van zijn “alpinistenpensioen”. In 2004 overleed hij op 103-jarige leeftijd.
Een oudere man komt op ons af. Trots vertelt hij dat hij uit een beroemd schoenmakersgeslacht komt. Bergbeklimmers maken graag gebruik van hun schoenen. Hij tovert een foto uit zijn zak. Daarop zien we Inderbinen staan met in zijn hand een paar bergschoenen van deze familie. Op de achterzijde een citaat van de bergbeklimmer: “Op de toppen van bergen, is men dichter bij de Schepper.” We mogen de foto houden, want hij wil graag dat dit verhaal verteld wordt. Bij deze.
Finale van de treinreis naar de Matterhorn
In Zermatt vertrekt de trein naar de Gornergrat. Dat ligt op ruim 3.000 meter hoogte. Een ritje dus waar we zo’n 1.500 meter zullen stijgen. Om die reden mag de machinist het traject maar viermaal per dag rijden. Anders loopt hij het risico op gezondheidsproblemen of hoogteziekte. Aan het einde van deze route zullen we dan eindelijk de Matterhorn in al zijn glorie zien!
We overbruggen het hoogteverschil met een tandradbaan. De Gornergratbahn was bij de opening in 1898 de eerste elektrische tandradbaan van Zwitserland. De hele rit hebben we na elke bocht nieuwe, verrassende uitzichten op de Matterhorn. Hoewel de zon schijnt, hangt er ook vandaag -zoals bijna altijd- wat bewolking om de berg. Toch is de aanblik fantastisch.
Bij Riffelalp maakt de tandradbaan een tussenstop. Vlakbij zien we een kleine tram rijden naar een hotel. Het blijkt een privé-tram van het etablissement te zijn. Gasten maken op die manier een korte, maar bijzondere tramrit mee. Het is namelijk de hoogstgelegen tramlijn van Europa.
Wij rijden met een slakkengangetje verder. De trein haalt een snelheid van ongeveer 30 kilometer per uur. Geen straf, want zo hebben we veel langer de tijd om het indrukwekkende panorama in ons op te nemen. Terug gaat het straks nog een tandje langzamer: dan sukkelt de trein op sommige stukken met ongeveer 20 km naar beneden.
Vervolgens bereiken we de voorlaatste halte van de Gornergratbahn, station Rotenboden. Hier stapt iedereen uit om te wandelen naar de Riffelsee. Een klein stukje lopen brengt ons bij het bergmeer. We hebben geluk: de wolken zijn even verdwenen en we hebben een magnifiek uitzicht: in het rimpelloze water zien we de Matterhorn weerspiegeld.
Onze treinreis naar de Matterhorn zit erop
Weer terug in de trein maken we ons op voor het laatste stukje. In korte tijd stijgen we naar een hoogte van 3089 meter. Eenmaal boven zijn we omringd door tal van bergreuzen. Niet alleen de “koning van de bergen”, de Matterhorn, doemt voor ons op. Dat is niet eens de hoogste van het stel. Met zijn markante vorm is het wel de meest karakteristieke berg van Zwitserland. Daaraan dankt hij waarschijnlijk ook zijn bijnaam “koning van de bergen”. Bijna 30 andere bergreuzen boven de 4.000 meter bepalen verder het landschap. Je voelt je nietig tussen die imposante toppen: met zicht op de Dufourspitze, met 4.634 meter de hoogste berg van Zwitserland. Ook het Monte Rosa-massief en de Gornergletsjer zijn zichtbaar. Het is een adembenemende ervaring, zowel letterlijk als figuurlijk.
Het zorgt voor een spectaculair slotakkoord van onze treinreis naar de Matterhorn. We hebben onze eindbestemming bereikt. Maar zoals zo vaak, de reis ernaartoe was minstens zo’n grote belevenis!
Praktische vragen over de treinreis naar de Matterhorn
Op de website van de Nederlandse vrijwilligers van de Furka Bergbahn kun je een kaartje voor de Furka Bergbahn online boeken. Het kan natuurlijk ook op de officiële site van de Furka Bergbahn.
De totale route van de Glacier Express loopt vanaf St. Moritz naar Zermatt of in tegenovergestelde richting. De treinreis duurt zo’n acht uur. Of zoals men ook zegt “een reis van acht uur verbazing”. Het is mogelijk om een korter traject af te leggen. Want onderweg doet de trein diverse stations aan. Zo kun je bijvoorbeeld in Chur, Disentis, Andermatt of Brig instappen.
Een ticket voor deze treinreis is niet goedkoop. Maar daartegenover staat dat de reis een onvergetelijke ervaring is die je altijd zal bijblijven.
Op de website van Glacier Express kun je online tickets boeken.
De tickets voor de Gornergratbahn kun je via deze website online bestellen.
Zwitserland is het mekka voor treinreizigers die van reizen door indrukwekkende landschappen houden. De route die we in deze blog beschrijven, maakt al gebruik van drie van de allermooiste treinreizen in Zwitserland: de Furkabahn, de Glacier Express en de Gornergratbahn. Enkele andere mooie treinreizen in Zwitserland zijn:
● Bernina Express over de Berninapas
● GoldenPass Line langs wijngaarden, meren en bergen
● Jungfraubahn naar het hoogstgelegen treinstation van Europa
Op het YouTube kanaal van Rail Awaytv kun je prachtige treinreizen over de hele wereld bekijken en terugkijken. Ook de treinreis naar de Matterhorn bijvoorbeeld, maar er staan nog veel meer video’s van markante spoorlijnen in vele landen op. Via de volgende links vind je het programma op Facebook, X (voorheenTwitter) en Instagram.
Rail Away is een tv-programma van de EO dat sinds 1996 op de Nederlandse tv verschijnt. Inmiddels zijn er al meer dan 225 afleveringen gemaakt over markante spoorlijnen in de hele wereld. Ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum in 2021 verscheen het Grote Rail Away boek.