Het San Marcoplein: één van de vele hoogtepunten van Venetië

Het San Marcoplein: één van de vele hoogtepunten van Venetië

Home » Italië » Het San Marcoplein: één van de vele hoogtepunten van Venetië

Tijdens ons bezoek aan Venetië doen we vanzelfsprekend ook het ‘Piazza San Marco’ aan. Dit grootste plein van de stad is het hart van Venetië. Niet alleen nu maar vooral ook vroeger. Het was de locatie van de belangrijke overheidsgebouwen en andere voorzieningen die centraal stonden in het dagelijks leven. In deze blog voeren we je langs de belangrijkste bezienswaardigheden aan het San Marcoplein.

De “mooiste salon ter wereld”

Piazza San Marco ontstond in de 9e eeuw als een pleintje met enkele bomen. Het werd aangelegd pal bij de oorspronkelijke basiliek die vroeger slechts een kleine kapel was. Pas eind 12e eeuw kreeg het plein zijn huidige grootte van 180 bij 70 meter. Honderd jaar later werd het plein geplaveid.

Volgens velen is Piazza San Marco is een van de mooiste pleinen ter wereld. Napoleon noemde het zelfs “de mooiste salon ter wereld”. Het is overigens het enige “piazza” in Venetië. Alle overige pleinen worden “piazzales” of “campos” genoemd. Een voorbeeld hiervan is het op één na grootste plein van Venetië: Campo San Polo.

San Marcoplein gezien vanaf het water

Acqua Alta

Het San Marcoplein is het laagste punt van Venetië. Als de zeespiegel meer dan 90 centimeter stijgt, is dit de eerste plek die wordt overstroomd. Meerdere keren per jaar staat het plein volledig onder water. In Venetië heet dit fenomeen ‘Acqua Alta’. De bewoners hebben er al sinds de middeleeuwen mee te maken. Het gebeurt vooral in de winter en het voorjaar.

Wanneer de zeespiegel begint te stijgen, klinken sirenes om de bevolking te waarschuwen. Vervolgens plaatsen de autoriteiten houten loopbruggen. Gedurende deze dagen verlaten de bewoners hun huis niet zonder hun rubberlaarzen.

Hoewel veel toeristen de Acqua Alta willen meemaken, is dit een serieus probleem voor Venetië en haar inwoners. Het zoute water doet het cultureel erfgoed namelijk zeker geen goed! Sinds 2003 hebben de autoriteiten gewerkt aan de bouw van een (storm)vloedkering, MOSE genaamd. In 2020 werd het bouwproject (waar overigens veel kritiek op is geweest) afgerond. Nog in hetzelfde jaar heeft de vloedkering zich absoluut bewezen.

Basiliek en campanile

Absolute hoogtepunten aan het San Marcoplein

Aan het San Marcoplein kun je je makkelijk vele uren vermaken. Hieronder vind je enkele van de bezienswaardigheden die je niet mag overslaan! Maar vergeet niet vanaf het plein ook nog even door te lopen naar het water. Hier heb je namelijk Bacino Orseolo liggen, een opstapplaats voor gondelvaarten. Vanaf deze plek heb je een fraai uitzicht op de skyline van San Giorgio Maggiore.

Dogenpaleis

Het Dogenpaleis was oorspronkelijk een versterkt kasteel uit de tiende en elfde eeuw. Na een flinke brand werd het kasteel eind twaalfde eeuw herbouwd. In deze periode werd het paleis gebruikt als fort en gevangenis. Daarna werd het gebouw de residentie van de doge, de leider van de republiek Venetië. Ook hield de doge hier zijn kantoor en vonden de grote vergaderingen er plaats. Sindsdien staat het paleis symbool voor het machtige en rijke verleden.

Het Dogenpaleis is overigens niet alleen aan de buitenzijde indrukwekkend. Binnenin vind je een gouden trap en grote kamers versierd met prachtige fresco’s. Zo heb je er het grootste olieverfschilderij ter wereld: het Paradijs van de 16e eeuwse schilder Tintoretto. De bezichtiging van het paleis voert je ook naar het arsenaal. Hier krijg je een uitgebreide collectie wapens uit diverse periodes te zien. Het sluitstuk is de gevangenis en de beroemde Brug der Zuchten. De melancholische naam heeft te maken met het moment waarop de ter dood veroordeelden de brug overstaken. Zij zagen de lagune dan voor de laatste keer.

Dogenpaleis aan het San Marcoplein

Basiliek van San Marco

Naast het Dogenpaleis ligt de pompeuze basiliek van San Marco. De bouw van de basiliek, die aanvankelijk een verlenging van het paleis zou zijn, begon begin 9e eeuw. Het doel was om de relikwieën van Sint Marcus te huisvesten die uit Alexandrië waren gesmokkeld. Hoewel het huidige gebouw uit de elfde eeuw stamt, is het door de eeuwen heen gerenoveerd en aangepast.

De huidige basiliek is gebouwd in de vorm van een kruis en heeft vijf koepels. Het bouwwerk heeft meer dan 4.000 vierkante meter aan mozaïeken (sommige dateren uit de 13e eeuw) en 500 zuilen uit de 3e eeuw.

Het interieur van de basiliek is voornamelijk goudkleurig, vandaar de bijnaam ‘Gouden Kerk’. De belangrijkste koepel, de Ascension Dome, bevat mozaïeken die passages uit het Nieuwe Testament tonen. De mozaïeken in het atrium gaan over passages uit het Oude Testament. Deze zijn gemaakt van kleine glazen tegeltjes met bladgoud erop. De relikwieën van San Marco bevinden zich in het hoofdaltaar van de kerk.

Hoewel de toegang tot de basiliek zelf gratis is, heb je voor andere ruimtes zoals het museum een toegangskaartje nodig. Maar als je de tijd hebt, mag het museum niet aan je bezoek ontbreken! Al is het alleen al om de paarden van San Marco te bewonderen. De vier vergulde bronzen paarden bevonden zich oorspronkelijk in het Hippodroom van Constantinopel. Ze werden weg geroofd tijdens de Vierde Kruistocht.

Kathedraal van Venetië

De Campanile

De Campanile is de klokkentoren van de basiliek van San Marco. Met een hoogte van bijna 99 meter is dit het hoogste gebouw van Venetië. Het biedt een prachtig uitzicht over de stad. De oorspronkelijke toren werd gebruikt als vuurtoren voor de zeelieden. Maar ook als belfort (wachttoren met stormklok).

In het belfort hangen vijf klokken, die elk een specifiek doel hadden. De grootste van de bellen, bijvoorbeeld, luidde het begin en het einde van de werkdag. De kleinste werd geluid bij een executie van een ter dood veroordeelde.

De toren zoals we deze nu kennen dateert uit 1515. Of eigenlijk begin 20e eeuw, want in 1902 stortte de toren bij de aanleg van een liftschacht in. Snel daarna werd de toren weer volledig hersteld. En gelukkig is er een lift die je snel boven brengt. Eenmaal boven heb je een meer dan fantastisch uitzicht over Venetië en de lagune. Vooral het uitzicht op de basiliek met de vijf koepels is prachtig. Nog een tip: probeer er aan het einde van de middag op een doordeweekse dag te zijn. Er zijn dan praktisch geen rijen met wachtenden voor je!

Campanile aan het San Marcoplein

Torre dell’Orologio

Bijgekomen van de pracht en praal van de basiliek en het Dogenpaleis? Vergeet dan niet om naar de andere kant van het San Marcoplein te lopen. Hier bevindt zich namelijk het bijzondere ‘Torre dell’Orologio’. Het is een bezienswaardigheid van de stad die je niet mag overslaan!

Deze klokkentoren uit eind 15e eeuw is met recht een wonder van 15e-eeuwse techniek. Zo geeft de grote klok niet alleen de tijd aan, maar ook de maanfase en het teken op de dierenriem. Naast de klok staan twee bronzen klokkenluiders, de ‘Mori’. In de week van Hemelvaart komt er elk uur een engel met een bazuin een groet brengen aan het beeld van Maria. Op Hemelvaartsdag zelf verschijnen de drie koningen.

Binnen in de toren deelt het uurwerkmechanisme de ruimte met woonvertrekken. Met een rondleiding kun je de 19e-eeuwse wenteltrappen in de toren beklimmen helemaal tot aan de Mori. De klok die je vandaag de dag hoort luiden, is nog steeds het origineel uit 1497.

Torre dell’Orologio

Het Museo Civico Correr en het archeologisch museum

Het Museo Correr aan het San Marcoplein is een van de meest gerenommeerde musea in Venetië. Je vindt er een verzameling schilderijen, beeldhouwwerken, antiquiteiten, navigatie-instrumenten en vele andere interessante kunstwerken. De museumstukken gaan over de Venetiaanse cultuur, geschiedenis en kunst tot de eenwording van Italië in de 19e eeuw. Daarnaast worden er tijdelijke tentoonstellingen van zowel oude als moderne kunst gehouden, en over actuele thema’s.

Het toegangsbewijs voor het Museo Correr is ook geldig voor het ook interessante Nationaal Archeologisch Museum. Dit museum bevat een prachtige verzameling Griekse en Romeinse kunstwerken waarvan sommige dateren uit de 1e eeuw voor Christus. Je krijgt er een inkijkje in het leven van de vroegste bewoners van Italië. Ook kun je met het kaartje de Marciana Nationale Bibliotheek aan het plein bezoeken. Het is een van de oudste bibliotheken van Italië en zeker interessant om even gezien te hebben!