Évora bestaat al vele duizenden jaren. De stad werd pas echt bekend toen de Romeinen Évora innamen. In de 8e eeuw veroverden de Moren de stad. In de eeuwen die volgden werd Évora meerdere keren door Portugezen en dan weer de Moren veroverd. Dankzij dit “stuivertje wisselen” wist de stad zich sterk te ontwikkelen op cultureel en religieus vlak. In de middeleeuwen bloeide de stad verder op als culturele (en gastronomische) hoofdstad. Dankzij de verschillende culturen, religies en de vele verschillende bouwstijlen werd Évora in 1986 UNESCO-werelderfgoed.
Onze wandel- en fietstocht in Évora
Mario, onze gids voor vandaag, pikt ons op na het ontbijt. Het is nog behoorlijk fris maar de strakblauwe lucht belooft veel goeds voor vandaag. Mário is afgestudeerd archeoloog met veel kennis van de geschiedenis van de stad. De eerste bezienswaardigheid waar hij uitleg over geeft is verrassend genoeg ons hotel. In de 16e eeuw was het hotel nog een paleis met een prachtige kapel. De kapel maar ook de gewelfde plafonds die we binnen gezien hebben, zijn prachtig bewaard gebleven.
Aquaduct van Zilverwater
We fietsen door een smal klinkerstraatje en komen uit bij de bogen van een oud aquaduct. Het ziet er Romeins uit maar Mário licht toe dat het aquaduct slechts 500 jaar oud is. Het indrukwekkend staaltje architectuur is maar liefst negen kilometer lang. Het ‘Aquaduct van Zilverwater’ voorzag de stad van drinkwater uit het binnenland. Tussen de maximaal 26 meter hoge bogen in zijn huizen, winkels en cafés gebouwd.
Romeinse tempel
We vervolgen onze fietstocht verder de heuvel op. Dankzij de vele versnellingen op onze mountainbike is de klim een peulenschil. Na wat geslinger door de smalle, pittoreske straatjes bereiken we een groot plein. Midden op het plein staan de 14 overgebleven granieten zuilen van een Romeinse tempel. Hoewel de Romeinse tempel dateert uit de 2e eeuw, verkeert hij in opmerkelijk goede staat. Dit komt omdat er in de middeleeuwen een muur om de tempel beschutting bood. Het prachtige bouwwerk heeft veel van zijn oorspronkelijke karakter behouden.
Omdat de tempel fantastisch afsteekt tegen de witgepleisterde, oude gebouwen blijven we foto’s maken. Onze gids blijft daarbij heel geduldig wachten. Daarna neemt hij ons een parkje in. Dit kleine park, Jardim Diana, verwijst naar Diana: de oude godin van de jacht. De tempel wordt door sommigen ook de Tempel van Diana genoemd. Maar volgens Mário is dit onterecht. We genieten nog even van het weidse uitzicht vanuit het park op de ‘nieuwere’, witte stad. Snel daarna bestijgen we onze ijzeren ros om koers te zetten naar de kathedraal van Évora.
Kathedraal van Évora
We parkeren onze fiets bij een kerkgebouw naast een van de universiteitsgebouwen van Évora. We nemen eerst een kijkje op het idyllische pleintje van de universiteit. Mário vertelt vol trots dat hij daar gestudeerd heeft. Wat een fantastische plek om je studententijd door te brengen, beamen we.
Het gotische kerkgebouw, bestaande uit twee asymmetrische torens, is de kathedraal van Évora. Zo op het eerste gezicht oogt de kathedraal daterend uit 1300 meer als een fort. Het hoofdportaal tussen de torens bevat een prachtig gebeeldhouwde weergave van de apostelen. Het interieur van de kathedraal is echter veel indrukwekkender. Je hebt er een 18e-eeuws hoogaltaar en een koor van gepolijst marmer. Daarnaast vind je er een schatkamer vol kunstvoorwerpen van goud, zilver en andere edele metalen.
Sint Franciscuskerk
Onze fietstocht brengt ons vervolgens bij de grote Sint Franciscuskerk en klooster van eind 15e eeuw. Ook van binnen doet de kerk groots aan. Het brede, gewelfde schip is een meesterwerk van laatgotische architectuur. Wij zijn met name onder de indruk van de zijkapellen. Elke kapel is een kunstwerk van formaat. Toch zijn we met name benieuwd naar een andere, aanpalende kapel waar we eerder over gehoord hebben: de Kapel van de Beenderen.
Kapel van de Beenderen
Deze kapel werd gebouwd in de 17e eeuw, in een stijl die toen populair was. Het doel was om mensen te stimuleren na te denken over de vergankelijkheid van het leven. We willen de kapel betreden maar onze gids wijst naar een bordje. Hierop staat: “Nós ossos que aqui estamos, pelos vossos esperamos”. Vrij vertaald betekent het: “Wij waarvan de beenderen hier zijn, wachten op de uwe”.
In de kapel treffen we de muren en pilaren aan die volledig bedekt zijn met duizenden botten en schedels. Ze zijn afkomstig van duizenden lichamen die werden opgegraven uit de begraafplaatsen in de stad. Het morbide tafereel oogt surrealistisch, en door het spaarzame licht zelfs een beetje griezelig. De twee skeletten in de vitrine dragen extra aan het grimmige sfeertje bij. Toch vinden wij het een absolute must-see!
De Canha da Silva-verzameling van kerststallen
Nog voor we het Sint Franciscus-gebouwencomplex verlaten, neemt Mário ons mee de trap op. Hij leidt ons rond door een kleinschalig museum met een collectie van het klooster. We vinden het niet heel erg bijzonder. In de galerijen boven de zijkapellen krijgen we echter een grote verzameling kerststallen te zien. Het zijn er letterlijk honderden, gemaakt door zowel Portugese als buitenlandse kunstenaars. Sommige zijn bijna een meter hoog, andere zo klein als een luciferdoosje. Erg leuk om te zien.
Het openbare stadspark van Évora
Op weg naar de oude stadsmuur doorkruisen we het grote stadspark van Évora. In dit redelijk langgerekte, groene stadspark is het een drukte van belang. We zien jong en oud, charmant getooid met mondkapje, dansen op Portugese folklore. Bij de grote fontein houden trotse pauwen zich gedeisd voor al deze vrolijkheid. Aan hun veren geen polonaise. We verlaten het park en de oude, ommuurde stad. Want onze volgende excursie staat op het programma: fietsen en wandelen naar de bron voor het aquaduct.
Klik op de foto voor het videofragment
De prachtige, glooiende omgeving van Évora
Net buiten de stadsmuren doemt het hoge aquaduct meteen voor ons op. We fietsen er onderdoor en gaan verderop naar links een buitenwijk van Évora in. Het eerste deel van de fietstocht is wat saai. Maar gelukkig verandert dit snel zodra we de bebouwde kom achter ons laten. De witte woonwijk maakt plaats voor een bijzonder groot weiland waar we runderen zien grazen. Er zitten ook enkele stieren bij. We stappen even af terwijl Mário ons bijpraat over stierengevechten in de regio. De stierenvechters tonen hier hun moed door de stier letterlijk bij de horens te vatten.
Aan de rand van het weiland passeren we een oude boerderij. Vanaf hier fietsen we langzaam klimmend door een uitgestrekte olijfboomgaard met her en der kurkeiken. Plotseling wijst onze gids naar een grote vogel aan de rechterzijde. Het blijkt een gier te zijn, een vogelsoort die veel in de contreien voorkomt. Wat een mooi stukje natuur zijn we in beland!
Wandeling naar de bron voor het aquaduct
Alhoewel de fietsroute nog verder gaat naar het aquaduct, laten we de fietsen achter in de bosjes. Deze worden straks door een collega van Mário opgehaald. We lopen verder over een smal pad tussen twee grote boomgaarden in. Het landschap doet ons denken aan de savanne in het Tarangire National Park in Tanzania. Maar dan minder warm, want ondanks een heerlijk zonnetje is het nog steeds een beetje fris.
We komen uit bij een kruispunt van zandpaden. Aan het kruispunt ligt een oude stenen muur. We zijn vlakbij de bron voor het aquaduct. Vanaf dit punt gaat het aquaduct verder richting de stad. Het verval over negen kilometer bedraagt slechts twee meter. We slaan linksaf en volgen het prachtig gelegen pad parallel aan het aquaduct. Het zonlicht schittert door het bladerdek van de olijfbomen en kurkeiken. Wat een prachtig gezicht!
Onze gids legt uit waarom de stam van sommige kurkeiken zo donkerbruin van kleur is. Deze bomen zijn al deels ‘gepeld’. Om de acht jaar wordt de schors van de kurkeiken hier zeer voorzichtig afgepeld. Het onderliggende weefsel mag namelijk niet beschadigen omdat de fraaie boomsoort anders sterft. We wandelen nog enkele kilometers verder door de bijzonder fraaie omgeving tot we onze lunchplek bereiken: een idyllisch ogend boerderijtje midden in een olijfboomgaard.
Monte do Serrado de Baixo
Bij de boerderij heet de eigenaresse ons hartelijk welkom. We krijgen eerst een rondleiding door de bijzonder stijlvol ingerichte boerderij. Vol trots toont zij de vier ruime hotelkamers van Monte do Serrado de Baixo. En toegegeven: de accommodatie ziet er zo uniek uit dat we er graag zouden verblijven. Na de rondleiding mogen we aanschuiven aan een lange, uitgebreid gedekte tafel. We genieten er van een heerlijke, biologische lunch. We proeven verschillende soorten olijfolie en andere, smakelijke hapjes die op de boerderij worden bereid.
Op de boerderij geven ze ook kookcursussen. Daarnaast organiseren ze veel andere activiteiten zoals wandelen, fietsen en kanoën. Zo is de gecombineerde fiets- en wandeltocht die we vandaag doen een van hun activiteiten.
De wijngaard Cartuxa
Op de terugweg naar Évora komen we nog langs een grote wijngaard. Het is de wijngaard Cartuxa van de stichting Eugénio de Almeida. De Stichting beschikt over meer dan 600 hectare aan wijnranken. We kunnen de verleiding niet weerstaan en zitten al vrij snel aan een heuse wijnproeverij. De heerlijkste wijnen dienen zich aan, stuk voor stuk wijnen met (inter)nationale faam.
Na de wijnproeverij krijgen we nog een rondleiding door de indrukwekkende wijnkelders. Zodra we terugkomen in de showroom van het wijnhuis bekijken we het ruime aanbod. Het zijn niet alleen wijnen die we er aantreffen. De stichting produceert ook diverse olijfolies van hoge kwaliteit. We besluiten er een flesje als souvenir te kopen. Een prachtig en vooral smakelijk aandenken aan deze actieve, maar fantastische dag!
Praktische zaken voor de wandel- en fietstocht in en rond Évora
Nee, een normale conditie is voldoende. In totaal wandel je acht kilometer en fiets je tien kilometer. Het meeste is op vlak terrein. Af en toe gaat de weg of het pad “vals plat” omhoog. Met een normale conditie is dit zeer goed te doen.
Er zijn feitelijk twee tours die je kunt doen. Die wij hebben gedaan is de Aqueduct and City Tour. Deze duurt meer dan zes uur. De andere tour die je kunt doen is de Évora Bike and Hike Tour. Je ziet bijna hetzelfde als bij de Aqueduct and City Tour maar dan in slechts vier uur. Er zit evenmin een lunch bij. Ons advies is om zeker de lange versie te doen.
De langere tour kost 58 euro per persoon. Dit is inclusief de gids, water, een snack, lunch, bezoek en het gebruik van de fiets. Je kunt de tour boeken via de website van portugalbestcycling.com. De korte tour van vier uur kost overigens 40 euro per persoon. Dit is exclusief lunch.
- Mar de Ar Aqueduto in Évora. Dit luxe hotel bevindt zich in een 16e eeuws paleis, net binnen de oude stadsmuur van het UNESCO-stadje. Onze kamer was zeer ruim en van alle gemakken voorzien. Het vijfsterrenhotel dat zelfs over een spa beschikt, vonden wij naar verhouding goed betaalbaar. In het laagseizoen betaal je ongeveer 120 euro voor twee personen inclusief ontbijt.
- De pittoresk gelegen oude hoeve van Monte do Serrado de Baixo. De sfeervol ingerichte boerderij bevindt zich midden in een kurkeik- en olijfboomgaard. Ze serveren er heerlijke, lokale gerechten en uitstekende wijnen.
- Andere tip: Pousada Convento de Evora, gelegen bij de oude Romeinse tempel in het hart van het oude centrum van Évora. Het chique hotel bevindt zich in een oud klooster daterend uit de 15e eeuw. Ondanks het prachtige, klassieke interieur zijn de voorzieningen modern en comfortabel.
- In het oude centrum van Évora zijn talloze echt goede restaurants te vinden. Wil je iets uit de streek proberen, dan kunnen we je beslist het goed betaalbare Dom Joaquim aanbevelen. Niet voor niets heeft dit restaurant meerdere prijzen in de wacht gesleept. Zelfs de Michelin-gids vermeldt dit restaurant. Tip: vraag om typische kleine voorgerechten van de streek met een bijpassende wijn uit de Alentejo.
- Tijdens onze fiets- en wandeltocht in de omgeving van Évora hebben we genoten van een heerlijke, biologische lunch bij Monte do Serrado de Baixo. Alleen al daarom een goed idee om de lange tour te boeken. Dan is deze fantastische lunch inbegrepen in de prijs.
- Een klein, bijzonder gezellig restaurant wat steevast erg goede recensies krijgt is Botequim da Mouraria. Niet al te duur maar heerlijke Portugese gerechten. Echt een aanrader!
