Vlak boven Amsterdam liggen pittoreske plaatsen. Vele daarvan kennen we door onze fietstochten in het Waterland. Maar Edam was voor ons nog een onbekende stad. Dankzij de wandeling rond Edam hebben we genoten van de voormalige vestingstad. Die natuurlijk ook wereldberoemd is om de gelijknamige kaas. De wandeling rond Edam voert langs mooie stadsparken, bijzondere nieuwbouwwijken, de grasdijk langs het Markermeer en de weilanden in het Hollandse polderlandschap. Natuurlijk loop je ook langs de fraaie grachten van Edam.
Wij hebben deze wandeling in twee delen gemaakt. De eerste keer was in het voorjaar. Toen bleek een deel van de route niet toegankelijk. Door het broedseizoen was er een onverwachte afsluiting. Daarom hebben we dat stuk nog een keer ingehaald. Dat was hartje zomer. Dus kijk er niet vreemd van op als bomen op sommige foto’s nog kaal zijn en op andere vol blad zitten.
het begin van de wandeling rond Edam
We zijn met de auto naar Edam gereden. Bij het officiële beginpunt is er echter nauwelijks parkeergelegenheid. Daarom zetten we de auto ergens anders neer. In de routebeschrijving staat keurig aangegeven hoe we dan de route kunnen beginnen.
Het eerste deel lopen we langs enkele parkjes en plantsoenen. In het voorjaarszonnetje zien we dat de natuur aan het ontluiken is. Het is aangenaam lenteweer, zo zonder een zuchtje wind. We komen niet veel mensen tegen. Alleen een paar hondenbezitters die hun viervoeter uitlaten.
Bijzondere nieuwbouwwijken
De wandeling gaat verder door een paar bijzondere nieuwbouwwijken. Edam en Volendam zijn al jaren één gemeente. Maar nu merken we ook dat de plaatsen echt in elkaar overlopen. Want dit stuk gaat door de nieuwe buurten van Volendam. De wijken zijn ruim van opzet. Veel water, ruime percelen en afwisselende bouwstijlen zorgen voor een mooie woonomgeving.
We lopen over een brug met dikke lange boomstammen als leuning. Even later gaan we de nieuwe wijk Broeckgouw in. Deze wijk heeft een fraai natuurpark. Langs de sloten heeft men knotwilgen geplant. Het geeft het park een oer-Hollands tintje. In het park komt de bijzondere rugstreeppad voor. Die naam dankt hij aan zijn gele streep op de rug. We zien de rugstreeppad niet. Wel zien we heel veel kinderen spelen op de speelplaats. De ouders zitten lekker in het zonnetje te genieten van hun kroost. Verderop zien we een paar vrouwen voor hun huis fitnessoefeningen doen.
Over de Zeesluis
We bereiken de Zeesluisvan Edam. Vroeger had de vestingstad een directe verbinding met de Zuiderzee. De grote handelsschepen konden zo gemakkelijk de stad bereiken. Dat was de reden van de grote bloei van Edam in de middeleeuwen. In 1544 bepaalde Karel V dat de open verbinding van Edam met de Zuiderzee moest worden gesloten. Zo kon de stad en het achterland beter beschermd worden tegen de werking van eb en vloed. De Zeesluis zorgde ervoor dat de haven van Edam minder aantrekkelijk werd voor handelsschepen.
De huidige Zeesluis dateert uit 1829. Wij lopen over de smalle sluis en steken zo het Oorgat over. Omdat we zin hebben in een kopje koffie, gaan we daarna iets van de route af. We lopen 200 meter verder naar het terras van camping Strandbad Edam.
Zeevangsedijk bij onze wandeling rond Edam
We lopen verder over de grasdijk. Rechts van ons ligt het Markermeer. Links van ons zien we de contouren van Fort Edam. Ooit was dit het noordelijke sluitstuk van de Stelling van Amsterdam. Het fort ligt onder een heuvel, zodat het nauwelijks te herkennen is. Wat we wel zien is dat de koeien naar de stal willen. Ze rennen achter elkaar aan over het grasveld voor het fort.
Langs de dijk staan veel huizen. Bijna allemaal hebben ze ook een minicamping op het erf. Aan de waterkant zien we verder veel kleine campingterreintjes. Op het water zijn veel kitesurfers actief. Er staat hier een stevige bries, ideaal voor die sporters. We zien dat er iets verderop hard gewerkt wordt aan dijkversterking. Veel basaltblokken liggen klaar om geplaatst te worden.
Zeedampad
De grasdijk langs de Zeevangsedijk vervolgen we ongeveer twee kilometer. Daarna gaat de wandeling verder over het Zeedampad. Dit graspad dwars door de weilanden is afgesloten tijdens het broedseizoen (15 maart-15 juni). Bij de tweede poging later in het jaar kunnen we onze tocht voortzetten.
We zien hier typische polderlandschappen. Veel sloten met waterplanten, weilanden met sappig gras, grazende koeien en Hollandse luchten. We zien in de verte de bonte zeilen van de kitesurfers uitsteken boven de dijk.
Vestingstad Edam in
We naderen vestingstad Edam bij de Voorhaven en het Oorlam. Hier stond vroeger de Oosterpoort. Het was één van de zeven stadspoorten die Edam moesten beschermen tegen indringers. Maar van de Oosterpoort is niets meer over. Alleen de contouren van de oude poort op het wegdek herinneren aan die tijd. De Oosterpoort was bijzonder door de poort-ingang. Deze was gebogen van vorm. Hiermee verhinderde men de vijand om recht door de poort de stad te kunnen beschieten.
We lopen over een van de vele karakteristieke ophaalbruggetjes. We vervolgen onze weg langs een stille gracht. Aan weerszijden van het water staan prachtig gerestaureerde huizen. Vele hebben mooie inscripties of gevelstenen.
Grote Kerk
Aan de rand van het centrum bereiken we de Grote of Sint Nicolaaskerk. Het schijnt een van de grootste kerken in ons land te zijn. Het is een monumentale hallenkerk. De kerk is onder andere vermaard om haar 32 gebrandschilderde ramen uit het begin van de 17e eeuw. Helaas is de kerk tijdens onze wandeling rond Edam niet open voor het publiek. Maar op gezette tijden kun je de kerk bezichtigen. Ook is het mogelijk om de toren te beklimmen. Het uitzicht over het polderlandschap en het Markermeer zal fantastisch zijn.
Naast de kerk stond vroeger de Noorderpoort. Maar ook van dit verdedigingswerk is niets meer over. Alleen een informatiebord herinnert nog aan de stadspoort.
Het historisch centrum van Edam
Nu wijken we even af van de routebeschrijving. Het intieme en historische centrum van Edam kunnen we natuurlijk niet links laten liggen. We volgen vanaf de Grote Kerk de borden richting centrum bij onze wandeling rond Edam.
Al snel bereiken we de Waag. Hier vond eeuwenlang de kaasmarkt plaats. Want Edam is natuurlijk onlosmakelijk verbonden met de karakteristieke bolvormige Edammer kaas. De kaas is vooral bekend door zijn rode kleur en ronde vorm. Maar de kaas wordt ook in een gele kleur verkocht. De kaasmarkt was in de 16e eeuw, samen met de haringvangst, verantwoordelijk voor de welvaart van de stad. Het monument van de kaasdragers herinnert aan die gouden tijden.
Iets verderop bereiken we het Damplein. Een klein, mooi en gezellig plein. Met het mooie weer zit het terras bomvol. We zien het fraaie voormalige stadhuis van Edam. Nu huist hierin de VVV. Ook de grachtjes direct bij het Damplein zijn erg pittoresk. Daaraan ligt tevens de beroemde kaaswinkel Henri Willig. Deze winkel heeft ook een “cheese experience”. Zodat je alles te weten kunt komen over de historie en bereiding van Edammer kazen.
Einde van onze wandeling rond Edam
We pikken het laatste stukje van de route weer op. In korte tijd lopen we terug naar de parkeerplaats. We hebben een afwisselende wandeling rond Edam gemaakt. Het pittoreske vestingstadje barst van de monumenten. Het vormt een fraai contrast met de speelse nieuwbouwwijken bij het begin van de wandeling. Het typische polderlandschap en het Markermeer maken de afwisseling helemaal compleet. Deze wandeling is niet zo heel lang (10 kilometer). Daardoor blijft er voldoende tijd over om te genieten van alle bezienswaardigheden in Edam.
Praktische zaken bij de wandeling rond Edam
Hier vind je alle informatie over deze wandeling:
Route-informatie wandeling rond Edam
- Er is een duidelijke routebeschrijving van deze wandeling rond Edam.
- De totale lengte van de wandeling is 10 kilometer. Het deel door de straten in Edam loop je op asfalt. Maar er is nauwelijks verkeer in het centrum. De paden in de stadsparken zijn deels verhard. Op de dijk en in het weiland loop je op het gras.
- Een deel van de route is in het broedseizoen vanaf 15 maart tot 15 juni niet toegankelijk. Er is geen alternatieve route aangegeven in die tijd. Datzelfde deel is verboden voor honden, zelfs als ze aangelijnd zijn.
Bereikbaarheid en parkeren
Het officiële startpunt van de wandeling rond Edam ligt bij het busstation aan de rand van de stad. Je kunt er dus heel gemakkelijk met het openbaar vervoer komen. Lijn 314 brengt je binnen een half uur vanaf Amsterdam Centraal naar de start.
Als je net als wij met de auto komt, kun je die het beste parkeren op de gratis parkeerplaats van het Wijksteunpunt de Meerwijk. Die ligt aan de Dijkgraaf Poschlaan 8. Je pikt de route dan op vanaf punt 2 van de routebeschrijving.
Horeca bij de wandeling rond Edam
- In Edam vind je in het centrum voldoende leuke cafés en restaurants. De meeste hebben een fraai terras. Vooral op het Damplein ligt een mooi, verwarmd terras van l’Auberge Damhotel Edam.
- Iets buiten de route ligt camping Strandbad Edam, op ongeveer 200 meter. Dat heeft een restaurant met terras.
Wil je de wandeling rond Edam samen met iemand maken, maar weet je niet met wie? Word klupper en vind nieuwe mensen om leuke activiteiten mee te organiseren. Klup is een online sociaal platform waarin actieve 50-plussers elkaar kunnen ontmoeten om leuke dingen met elkaar te ondernemen.
