Wandeling rondom Landgoed Staverden: volop genieten
Wandeling rondom Landgoed Staverden: volop genieten
Op de Veluwe ligt het fraaie landgoed Staverden tussen Ermelo en Elspeet. Vlakbij het prachtige, witte landhuis start de wandeling door de schitterende natuur in de omgeving. Natuurlijk genoten we van het landgoed Staverden. Maar daarnaast waren de Ermelosche Heide, het grillige Speulderbos en het Sprielderbos hoogtepunten op deze wandeling rondom landgoed Staverden. Op deze Sinterklaasdag was dit voor ons een bijzondere surprise. De Trage Tocht beviel ons van de eerste tot de laatste stap.
Start van de wandeling rondom Landgoed Staverden
Het is nog vroeg als we de auto parkeren op de parkeerplaats van het landgoed. Het is de eerste winterse dag van het jaar. Als we uit de behaaglijk warme auto stappen, merken we het gelijk: de temperatuur komt nog maar net boven nul graden uit. De plantsoenen zijn met rijp bedekt. De bladeren kraken onder onze schoenen, nu ze nog bevroren zijn.
Gelukkig zijn we warm aangekleed. Daarnaast is onze ervaring dat het landschap bij een Trage Tocht altijd hartverwarmend is. En in de rugzak zitten de thermoskannen met warme koffie. Wij krijgen vast geen last van de kou. Daarnaast doet het zonnetje al zijn best om de kou te verdrijven. Met de routebeschrijving van Wandelzoekpagina gaan we letterlijk en figuurlijk goedgemutst op pad.
Landgoed Staverden
Het landgoed Staverden en het kasteel bestaan al eeuwenlang. De Gelderse graven hadden vermoedelijk al in de 12e eeuw een hof in Staverden. Bijzonder is dat graaf Reinald I stadsrechten voor Staverden verkreeg. Maar een echte stad is het nooit geworden.
Een andere bijzonderheid zijn de vele witte pauwen die op het landgoed huizen. De leenmannen die rond 1400 het landgoed beheerden en bewaakten, waren verplicht om witte pauwen te houden. Zo konden zij de hertog voorzien van de mooiste witte pauwenveren voor zijn helm. Het landgoed heeft daarom ook de bijnaam “witte pauwenburcht”. Bij onze wandeling rondom het landgoed Staverden hebben we geen witte pauw gezien. Blijkbaar vonden ze het nog te koud om buiten rond te paraderen.
Het bezoekerscentrum is eigenlijk nog gesloten als we er langs lopen. “Kom even lekker opwarmen binnen”, zegt een enthousiaste vrijwilliger. We maken gebruik van zijn aanbod en nemen een kijkje. Hij vertelt enthousiast bijzondere verhalen over het landgoed. Ook attendeert hij ons op een andere prachtige wandeling in de omgeving. Een reden om nog eens terug te komen.
Ermelosche Heide
We verlaten het landgoed en lopen verder door agrarisch gebied. Na een tijdje bereiken we de Ermelosche Heide. Het blijkt een waar paradijs voor mountainbikers te zijn. Op veel paden in het heidegebied werken ze aan hun conditie. Wij blijven aan de rand van de heide lopen. De zon schijnt lekker, maar wij lopen in de schaduw. De heide in de schaduw is nog bevroren. Verderop schittert het heideveld in het zonnetje.
Ook het prachtig gelegen bankje aan de rand van de heide ligt nog in de schaduw. De rijp zit nog op het bankje. Toch hebben we zin in koffie. Gelukkig hebben een paar eerdere bezoekers de bank al voorverwarmd. We zien de “zitafdrukken” van de vorige passanten naast de rijp. Met een kop dampende koffie in de hand kijken we of we de grote schaapskudde van de Ermelosche Heide zien. Maar het enige wat we opmerken, zijn voorbij crossende mountainbikers.
Voor ons zien we een routepaaltje van een bijzondere wandeling: de Romeinse marskamp wandeling. Het blijkt dat er lang geleden zo’n 5.000 Romeinse soldaten hier hebben gebivakkeerd. Wat ze hier deden en hoe ze hier kwamen, is altijd een raadsel gebleven. De wandeling blijkt 6 kilometer te zijn en voert naar de plek waar het kampement zou hebben gestaan.
Al eens eerder genoten we van een prachtige wandeling rondom de heide van Ermelo. Toch is dit weer een heel andere route. Nergens komen we op plekken die we bij die vorige wandeling ook al hadden gezien.
Het Speulderbos op onze wandeling rondom landgoed Staverden
We verlaten de heide en lopen het Speulderbos in. Het valt ons op dat veel bomen krom zijn en geen rechte stam hebben. Het blijkt dat eeuwenlang de bewoners uit de omliggende plaatsen de bomen met een fraaie rechte stam hebben gebruikt voor de bouw van hun eigen huizen en schuren. De kromste bomen bleven zo over in het bos. Misschien dat het bos daaraan zijn bijnaam van “dansende bomenbos” dankt.
Even verderop zien we een soort schuilhutje, bedekt door takken en bladeren in het bos. Zou dit nog een schuilplek zijn geweest voor een van die 5.000 Romeinse soldaten? Maar we vinden geen helm, schild en wapens, laat staan menselijke resten. Waarschijnlijk hebben spelende kinderen in het bos een mooie hut gebouwd om zich te verstoppen.
In het bos liggen ook veel grafheuvels. De heuvels dienden als begraafplek voor overledenen. Daarnaast lagen er vaak aandenkens aan de persoon in een kuil of grafkamer. In de loop der eeuwen hebben mensen de grafkamers helemaal leeggeroofd. De heuvels zijn nog wel te zien in het Speulderbos.
Weer de hei op
Vanuit het Speulderbos lopen we langs een paar huizen. Ze staan in het gehucht Speuld. Dit Veluwse dorpje heeft nog geen 400 inwoners. Maar ze wonen hier mooi. Rondom het dorp liggen de meest prachtige natuurgebieden. Zo lopen we vanuit het bos het Speulderveld in, een uitgestrekte heidevlakte.
Over smalle heidepaadjes trekken we door het gebied. Hoewel er diverse groepen wandelaars zijn te zien in de verte, komen wij op deze paadjes niemand tegen. De uitgestrekte vlakte is zo groot dat iedereen een andere route kiest.
Beken of beek?
Het laatste deel van de wandeling lopen we over een ander deel van het landgoed. Onderweg passeren we de Hierdense beek. Even later de Staverdense beek. Eigenlijk zijn het twee namen voor hetzelfde beekje. Iets verderop heet de beek weer anders. De beek stroomt vanuit het Uddelermeer naar het Veluwemeer bij Hierden.
Vroeger was de beek belangrijk voor alle watermolens. De energie die werd opgewekt, gebruikte men voor de fabricage van papier. Door het heldere water kon men hier op de Veluwe het mooiste witte papier maken. Even later komen we langs een oude watermolen bij het landhuis. Na jaren van verval is de molen weer mooi gerestaureerd.
Naar het einde van onze wandeling rondom landgoed Staverden
Als toetje van onze prachtige wandeling rondom landgoed Staverden lopen we door de parkachtig aangelegde tuin. Daar zien we de eerste witte pauw van het landgoed, weliswaar als beeld op een sokkel. En helemaal wit is ie niet meer: de groene aanslag geeft de pauw een wat onbestemd kleurtje.
In de tuin is een fotoclub druk bezig met het maken van opnamen. Bijna allemaal staan ze op hetzelfde plekje om het perfecte plaatje te schieten. Opvallend is dat het, op een na, allemaal vrouwen zijn.
Wij lopen tevreden terug naar onze auto op de parkeerplaats. We zien dat het een stuk drukker is geworden. Nog steeds komen nieuwe bezoekers aanrijden. Ze willen nog even een uurtje zon meepikken en genieten van de prachtige omgeving. We kunnen ze geen ongelijk geven. Want wij vonden dit weer een mooie wandeltocht die ons op bijzondere en onbekende plekken bracht.
Praktische info over wandeling rondom landgoed Staverden
- De wandeling rondom landgoed Staverden is 14 kilometer lang. De uitstekende routebeschrijving van de wandeling rondom landgoed Staverden en een gps-track kun je downloaden op Wandelzoekpagina. Dit kan alleen tegen betaling sinds 2021.
- De wandeling rondom Landgoed Staverden gaat bijna geheel over onverharde paden. Het deel op de Ermelosche Heide is bij mountainbikers erg populair. Zij komen soms onverwacht en snel om de hoek. Houd hier rekening mee.
- Het startpunt van de Wandeling rondom Landgoed Staverden is bij de Parkeerplaats van het Geldersch Landschap aan het begin van de Uddelermeerweg in Ermelo.
- Als je met het openbaar vervoer komt, kun je lijn 104 nemen vanaf station Harderwijk. Je stapt dan uit bij bushalte Kasteel Staverden. Houd er wel rekening mee dat de bus op doordeweekse dagen alleen vroeg in de ochtend of middag rijdt. In het weekend rijdt de bus de hele dag.
- Bij het landgoed Staverden is Brasserie Staverden gevestigd. Hier kun je normaal gesproken prima vertoeven. In tijden van corona was er alleen een beperkte take-away-service mogelijk. Tijdens de wandeling rondom landgoed Staverden vind je verder geen horeca onderweg.
- Wil je deze wandeling rondom Landgoed Staverden samen met iemand maken, maar weet je niet met wie? Word klupper en vind nieuwe mensen om leuke activiteiten mee te organiseren. Klup is een online sociaal platform waarin actieve 50-plussers elkaar kunnen ontmoeten om leuke dingen met elkaar te ondernemen.
