De zestiende etappe van het Pieterpad begint in het rustieke Braamt. Deze uitdagende wandeling van 25 kilometer voert door het afwisselende landschap van Montferland. Je start aan de rand van dit bosrijke gebied met zijn kenmerkende heuvels. Het pad leidt je door het prachtige Bergherbos en naar het hoger gelegen Hoch Elten, waar indrukwekkende vergezichten over de omgeving wachten. Je wandelt verder langs de Rijn door een open rivierenlandschap met karakteristieke dijken en uiterwaarden. Onderweg passeer je historische plekken en idyllische dorpjes. De route eindigt in Millingen aan de Rijn, waar een veerpont je verbindt met de volgende etappe van deze boeiende tocht.
Logistieke puzzel voor etappe 16 van het Pieterpad
Met een tevreden gevoel parkeer ik mijn auto in het rustige Lobith. Na wat onderzoek bleek dit de meest praktische oplossing voor mijn wandelplannen vandaag. Het eindpunt van etappe 16 ligt namelijk in Millingen aan de Rijn, aan de overkant van het water. De normale route zou een pontje vanuit Pannerden betekenen, maar dat maakt de terugkeer lastig. Met het openbaar vervoer zou ik maar liefst twee uur onderweg zijn tussen begin- en eindpunt.
Na wat puzzelen kies ik voor deze slimmere aanpak. Vanuit Lobith kan ik een betaalbare regiotaxi nemen naar Braamt, het startpunt van etappe 16. Ik bel de taxicentrale en reserveer mijn rit voor deze ochtend. Na mijn auto te hebben geparkeerd loop ik naar de vooraf afgesproken bushalte waar de taxi al op mij staat te wachten.
De rit door het prachtige landschap van Montferland verloopt voorspoedig, binnen 25 minuten bereiken we al Braamt. Bij het officiële startpunt stap ik uit. Even controleer ik nog mijn uitrusting voor de lange tocht. Met een laatste blik op de routebeschrijving op mijn telefoon zet ik de eerste stappen. De frisse ochtendlucht en het vooruitzicht van een mooie wandeldag door het heuvelachtige Montferland geven me energie. Mijn avontuur op etappe 16 van het Pieterpad is nu echt begonnen.
Via het Bergherbos naar het hoogtepunt van etappe 16
Niet veel later laat ik de dorpskern van Braamt achter me. In de verte doemen al de eerste contouren op van het glooiende, bosrijke landschap. De route voert me langs uitgestrekte landerijen waar paarden rustig grazen in de weiden.
Al snel bereik ik een prachtig loofbos dat direct mijn wandelhart sneller doet kloppen. Precies op dat moment kruisen twee andere Pieterpadlopers mijn pad. Een jonge vrouw met AirPods in haar oren stapt in stevig tempo voorbij.
De andere wandelaar, een man met een hond, stopt even voor een praatje. Hij vraagt bezorgd of ik denk dat het veilig is met zijn hond. Er zouden wolven in dit gebied voorkomen, vertelt hij met enige ongerustheid. Zonder garanties te kunnen geven, stel ik hem toch enigszins gerust.
Het varenbos
We vervolgen ieder onze eigen weg door het bos. Mijn GPX-viewer toont een uitzichtpunt niet ver van de hoofdroute. Deze kleine omweg wil ik niet missen en ik sla af.
Het uitzicht blijkt eerlijk gezegd wat tegen te vallen. Maar de wandeling door het sfeervolle loof- en varenbos maakt alles ruimschoots goed. Daarna volgt een lang, slingerend bospad dat me dieper het gebied in voert. Dankzij de enorme variatie aan begroeiing en reliëf verveelt deze boswandeling geen moment.
Onderweg passeer ik meerdere wandelaars die genieten van hun tocht door de natuur. Opvallend is het aantal hardlopers dat zich door het bosgebied beweegt. Van wolven is gelukkig geen spoor te bekennen. De wandelaar met zijn hond kan gerust zijn.
Het hoogtepunt aan de etappe
Even wordt het groene bladerdak onderbroken door een grote, open akker. Deze is volledig omzoomd door hoge bomen die als natuurlijke wachters lijken te staan. Maar al snel keer ik terug in de beschutting van het bos. De route kronkelt verder.
Dan verschijnt er plots een hoge houten constructie tussen de bomen. Een indrukwekkende uitkijktoren rijst op in het midden van het bos. Op een bankje bij de toren zit een ouder echtpaar rustig uit te rusten. Misschien van hun wandeling of van de beklimming van de toren?
Vastberaden begin ik aan de klim van 104 traptreden naar de top. De toren reikt 26,5 meter boven de bosgrond uit. Met de hoogte van de Hulzenberg meegerekend sta ik op 108,5 meter boven NAP. Het informatiebord beloofde uitzichten tot Zutphen, Nijmegen en zelfs Kleef. En inderdaad, bij dit heldere weer strekt het panorama zich indrukwekkend ver uit. De steden liggen als miniatuurlandschappen aan de horizon. Met recht een hoogtepunt van deze etappe, zo stel ik vast.
Globetrottend vervolg van etappe 16
Eenmaal afgedaald van de uitkijktoren is het aanzienlijk drukker geworden dan toen ik hier net aankwam. De toren is blijkbaar een populaire attractie in het Bergherbos.
Ik vervolg de route over een slingerend pad door een wat meer open bosgebied. Het loofbos hier is bijzonder gevarieerd met verschillende boomsoorten die elkaar afwisselen. Niet veel later bereik ik de Hooge Heide, waar tot mijn verrassing nog wat heide bloeit.
Deze heide is een bijzondere plek, volledig omringd door bos en rijk aan dierenleven. De Hooge Heide is een van de achttien heuveltoppen in het Montferland. Vanaf hier heb je bij helder weer uitzicht op de kerktorens van Elten en Huthum.
Natuurmonumenten heeft hier een zogenaamde reptielencorridor aangelegd, een verbinding tussen verschillende heidegebieden. Dit vergroot het leefgebied van deze bijzondere diersoorten aanzienlijk. Vrijwilligers en schapen zorgen ervoor dat de corridor vrij blijft van dichte begroeiing.
Op bezoek bij onze oosterburen
Via een viaduct steek ik een snelweg over: de A3 van Zevenaar naar Oberhausen blijkt uit de verkeersborden. Zonder dat ik het doorhad, ben ik de Nederlands-Duitse grens gepasseerd. Deze etappe van het Pieterpad brengt me dus even door Duitsland!
Even later wandel ik Hoch-Elten binnen, een schilderachtig Duits plaatsje op een heuvel. Eerst passeer ik moderne villa’s en enkele huizen in aanbouw. Op de opritten staan opvallend veel auto’s met Nederlandse kentekenplaten.
Na een korte wandeling door het dorp bereik ik een charmant pleintje met de St. Vitus Kerk. Deze indrukwekkende kerk is meerdere keren herbouwd door de eeuwen heen. Het pad voert me verder langs de Stenen Poort, een beeldas tussen Hoch-Elten en Kleef. Bij het uitzichtpunt “Blick ins Rheintal bei Kloster Elten” stop ik even voor het magnifieke vergezicht.
Terug naar Nederland
Daarna wandel ik de beboste heuvelrug af door het natuurgebied Eltenberg-Bergherbos. Dit fraaie bosgebied biedt talloze wandelmogelijkheden met goed gemarkeerde routes en afwisselende paden. Halverwege de afdaling komen verschillende wandelroutes samen op een kruispunt van paden. Het is mooi hier en ik besluit dan ook om zeker een keer terug te keren.
Onderaan de heuvel steek ik een spoorwegovergang over. Vrijwel direct daarna ben ik weer terug in Nederland. Het contrast tussen het heuvelachtige Duitse landschap en het vlakkere Nederlandse deel is duidelijk merkbaar. Mijn Pieterpad avontuur gaat verder door vertrouwd Nederlands terrein.
Gelders rivierenlandschap als waardige afsluiter
Mijn pad voert me eerst langs Die Wild, een smalle beek die zich sierlijk door het agrarische landschap slingert. Deze natuurlijke waterloop vormt hier de grens tussen Nederland en Duitsland.
Na een tijdje bereik ik de waterplassen van Carvium Novum, een fraai rijnstrangengebied dat me direct verrast met zijn rust en schoonheid.
Carvium Novum: een jong natuurgebied
Dit natuurpark is relatief jong en heeft een interessante geschiedenis. Het gebied vormde 2000 jaar geleden een belangrijke plek voor de Romeinse beschaving. In die tijd was de Rijn een sterk meanderende rivier, waarvan de oude rivierlopen nog zichtbaar zijn in het landschap.
Het bedrijf Wezendonk Pannerden BV kocht het terrein voor zand- en grindwinning. Na de onginning kreeg het gebied een nieuwe bestemming als natuurterrein met struinstroken en fietsroutes.
Nu vormt het een 65 hectare groot waterrijk gebied dat deel uitmaakt van het Gelders Eiland. Dit eiland ligt midden in het nationaal natuurgebied de Gelderse Poort en wordt aan alle kanten omgeven door water: de Rijn met zijn rivierarmen, de Waal en Die Wild.
Terwijl ik langs de waterkant wandel, zie ik verschillende watervogels rustig dobberen op het water. De combinatie van water, natuur en het weidse uitzicht maakt dit tot een bijzonder stukje Nederland.
Terug in Lobith
Niet veel later bereik ik Lobith, waar ik vanochtend mijn auto heb geparkeerd. Etappe 16 loopt hier nog via Tolkamer door naar Pannerden, waar je als wandelaar het pontje neemt naar Millingen aan de Rijn.
Na al die kilometers voel ik de vermoeidheid in mijn benen. De gedachte om eerst naar het pontje te lopen en dan dezelfde route terug te moeten, spreekt me niet erg aan. Ik besluit dan ook om met de auto zoveel mogelijk de wandelroute naar Pannerden te volgen. Het blijkt een goede beslissing, want nu kan ik ook het gemoedelijke plaatsje Tolkamer bezoeken.
In Tolkamer rijd ik naar de kade aan de Rijn. Deze prachtige rivierboulevard biedt een fraai uitzicht over het brede water. Vrachtschepen en pleziervaartuigen varen voorbij terwijl ik even uitstap om van het tafereel te genieten.
Tolkamer heeft een rijke geschiedenis als grensplaats en douanepost. De naam verwijst naar de historische functie: hier werden vroeger de tollen geïnd van passerende schepen. De kade is recent prachtig opgeknapt met een wandelpromenade, zitbankjes en informatieborden over de scheepvaartgeschiedenis.
Einde van etappe 16 van het Pieterpad
Nadat ik de levendigheid van de Rijnkade heb ervaren, vervolg ik mijn rit over de Bijlandseweg. Helaas kan ik niet verder komen dan Camping de Bijland. Jammer, want ik had graag op het Gelders Eiland de dikste wilg van Nederland willen bewonderen.
Een drietal Pieterpadlopers zie ik verder trekken richting de Veerdienst Millingen-Pannerden. Ik keer hier echter om en begin aan mijn reis huiswaarts. Met een voldaan gevoel over deze prachtige, afwisselende dag door grensgebied, bos en rivierenlandschap sluit ik mijn wandelavontuur vandaag af.
Praktische vragen over etappe 16 van het Pieterpad
De zestiende etappe van het Pieterpad is 25 kilometer lang.
Op de website van het Pieterpad vind je een routebeschrijving en gps-track van de route.
Het startpunt van de 16e etappe van het Pieterpad bevindt zich aan de Graaf Hendrikstraat 2 in Braamt. Het eindpunt ligt aan de Heerbaan 115 in Millingen aan de Rijn.
Ja, etappe 16 van het Pieterpad is met openbaar vervoer bereikbaar, maar de verbindingen zijn niet direct. Het beginpunt Braamt is bereikbaar per bus. Voor het eindpunt Millingen aan de Rijn moet je gebruikmaken van een OV-verbinding via Nijmegen, Arnhem en Doetinchem. De reistijd tussen beide punten is ongeveer 2 uur. Om het logistiek makkelijker te maken, kun je overwegen de auto te parkeren bij P+R Station Elst (gratis) en vanaf daar het OV te gebruiken naar begin- en eindpunt.
Ja, je kunt zeker met eigen vervoer naar zowel het start- als eindpunt van etappe 16 van het Pieterpad:
- Bij het startpunt in Braamt kun je parkeren tegenover Langestraat 23.
- Bij het eindpunt in Millingen aan de Rijn zijn er parkeermogelijkheden aan de Heerbaan.
Om terug te reizen van Millingen aan de Rijn naar Braamt met het OV ben je ongeveer 2 uur onderweg. Een alternatief is om de auto te parkeren bij P+R Station Elst (gratis, Energieweg 12, Elst) en vanaf daar het OV te gebruiken naar begin- en eindpunt.
Een zo mogelijk nog betere optie is om gebruik te maken van de vervoersopties via de Facebookgroep ‘Pieterpad Vervoer’. Parkeer je vervoermiddel dan in Millingen aan de Rijn. Neem vervolgens het pondje over de Rijn en laat je daar oppikken door een vervoersaanbieder voor een rit naar Braamt.
In Braamt (startpunt) vind je onder andere Karels Restaurant | Hotel voor een maaltijd of versnapering. Onderweg zijn er geen horecagelegenheden tot je Tolkamer bereikt. In Tolkamer kun je pauzeren bij verschillende terrassen langs de Rijn. In Millingen aan de Rijn (eindpunt) zijn verschillende horecagelegenheden beschikbaar.
In Braamt (startpunt) vind je ondermeer Karels Restaurant en Hotel.
Onderweg langs de route heb je volgende accommodaties:
- Havezathe Carpe Diem in Vethuizen
- Hotel Ruimzicht in Zeddam
- B&B De Waanhoeve in Beek
- Hotel-Restaurant Langoed Halsaf in Babberich
- B&B de Smidse in Lobith
- Kade 7 + B&B Schipperspad in Tolkamer
- B&B Het Schipperskerkje in Tolkamer
In Millingen aan de Rijn (eindpunt) is er B&B De Hamsche Kuul.
Kijk daarnaast op Vrienden op de Fiets. Op deze website vind je vele accommodaties, waaronder trekkershutten en maar liefst 6000 particuliere verblijven. Ook als wandelaar ben je er van harte welkom.
Zie je het Pieterpad als een mooie uitdaging maar je denkt dat je nog geen goede wandelconditie hebt? Volg dan een online wandeltraining bij gecertificeerd wandeltrainer Wanda Catsman. In korte tijd ben je in staat om langere wandelingen te maken. Je kunt ook het gratis e-book Starten met wandelen downloaden. Het boek geeft je tal van praktische tips, waardoor je meer plezier uit je wandelingen haalt.
Dit interesseert je wellicht ook
- Algemene informatie over en overige etappes van het Pieterpad
- Fietstocht langs de Rijn, een grensoverschrijdende fietsroute
- Wandeling in het Montferland: Bergherbos en boerenlandschap
- Wandeling rondom ’s-Heerenberg in het Montferland
- De oudste langeafstandswandeling van Nederland
- Het Nederlands Kustpad: wandelen langs de Noordzee
- Trekvogelpad, het langste natuurpad van Nederland
- De Dutch Mountain Trail: prachtige tocht in Zuid-Limburg
