De vijftiende etappe van het Pieterpad begint in het charmante Zelhem. Deze prachtige wandeling van 17 kilometer voert door het gevarieerde Achterhoekse landschap. Je start bij de historische dorpskern met zijn markante kerk en karakteristieke gebouwen. Daarna wandel je richting het fraaie landgoed Slangenburg met zijn indrukwekkende kasteel. Het pad leidt door dichte bossen en langs open velden. Zodra je via het oude Kolstroeterpad en zijn bijzondere houtwal verder trekt, verandert het landschapt. Kleine boerderijen en rustige waterlopen zorgen voor idyllische taferelen. De route eindigt in Braamt, waar de glooiende heuvels van Montferland je verwelkomen na deze gevarieerde wandeling.
Op weg naar de Heidenhoek en IJzevoorde
Het is zonnig maar gelukkig niet al te warm als ik mijn auto parkeer ik in Braamt: eindpunt van etappe 15. Van daaruit loop ik naar bushalte Buiting waar de eerder gereserveerde regiotaxi me komt ophalen.
Mijn chauffeur is een vriendelijke man van begin 60 met een opgewekte uitstraling. Hij vertelt geïnteresseerd over zijn loopbaan als docent, communicatiemanager en journalist. Dit werk echter bevalt hem goed omdat elke rit anders is. Bij het afscheid belooft hij een kijkje te nemen op grijsopreis.nl.
In Zelhem zet hij me af bij het startpunt van de etappe. Het terras van De Groes is ondanks het vroege uur al gezellig gevuld. De geur van koffie is verleidelijk, maar ik besluit door te lopen.
Een nieuwe bestemming voor een oude maalderij
Al snel wandel ik door het afwisselende coulisselandschap van de Achterhoek. Bosschages, akkers en weilanden creëren samen een typisch Achterhoeks plaatje. Bij Landschapsmonument de Heidenhoek pauzeer ik even om rond te kijken.
Hier sta ik op de grens van een langgerekte dekzandrug met mooi uitzicht. Beneden stroomt de Heidenhoekse Vloed rustig door het groene beekdal. Eeuwenlang wonen hier al mensen die de hoge gronden voor akkerbouw gebruiken.
De imposante silo die ik eerder zag, prijkt nu als een stoere woonplek tegen de blauwe lucht. Deze was ooit onderdeel van een maalderij op stoomkracht. Links daarvan bevindt zich een van de karakteristieke zondagsschooltjes van dominee Van Dijk uit Doetinchem. Het gebouw is nu een vakantiewoning.
Landgoed De Krael in IJzevoorde
Ik vervolg mijn weg over een slingerende gravelweg door het mooie landschap. Dan volgt een stukje verharde weg waar ik Pluk de Dag passeer. De wandelcamping biedt een welkome rustplaats voor vermoeide Pieterpadlopers.
Daarna steek ik een weg over en loop weer over een breed onverhard pad. Rechts van mij ruist het bos zachtjes, links strekt zich een groot weiland uit. Aan het einde zie ik een indrukwekkende villa opdoemen in het landschap. Het blijkt landgoed De Krael te zijn in buurtschap IJzevoorde. De bewoners hebben hier een schitterende, rietgedekte villa gebouwd op de plek waar hun vorige woning in 2010 afbrandde. Het vormt een prachtig voorbeeld van hoe moderne architectuur harmonieus is ingepast in een eeuwenoud bosrijk gebied.
Landgoed Engelenburg
Na het passeren van landgoed De Krael vervolg ik mijn route via fraaie bospaden. De schaduw van het bladerdak biedt welkome verkoeling op deze zonnige dag. Vogels fluiten en het ruisen van de bomen begeleidt mijn voetstappen.
De wandeling naar landgoed Slangenburg voert mij door prachtige beukenlanen met hoge, statige bomen. Later veranderen deze in eikenlanen, ook wel zichtlanen genoemd. Ze vormen lange, rechte paden die vroeger de rijkdom van het landgoed benadrukten. Ik geniet van de rust en ontmoet slechts een verdwaalde mountainbiker en enkele wandelaars.
Kasteel Slangenburg krijg ik echter niet meteen te zien. Eerst wacht nog een wandeling door een fraai loofbos met diverse boomsoorten. Het pad kronkelt door het groen en geeft mijn wandeling iets avontuurlijks.
Kasteel Slangenburg
Eenmaal bij het kasteel aangekomen, zie ik dat er net een bruiloft gaande is. Geluksvogels, ze hebben prachtig weer! Ik waag me even op het kasteelplein om wat foto’s te maken. Het bruidspaar in de tuin achter de bijgebouwen laat ik ongemoeid en uit het zicht.
Een wat ouder echtpaar komt met de fiets aangereden en kijkt teleurgesteld. Ze mogen het kasteelcomplex vandaag niet betreden vanwege de bruiloft. Met opgehaalde schouders fietsen ze weer terug vanwaar ze kwamen.
Kasteel Slangenburg heeft een rijke geschiedenis die teruggaat tot 1354. Het werd toen voor het eerst genoemd als bezit van Maes van Baer. In 1585 werd het tijdens de Tachtigjarige Oorlog verwoest door Staatse troepen (het leger van de Verenigde Provinciën). De herbouw begon pas in 1612, zoals een gevelsteen aan de tuinzijde nog steeds laat zien.
De huidige vorm dankt het kasteel aan Frederik Johan van Baer. Deze veldheer in het leger van Willem III liet het kasteel tussen 1675 en 1700 flink verbouwen. Hij transformeerde het tot een symmetrisch paleis, geïnspireerd door Paleis Het Loo. Van Baer liet ook fraaie interieurs aanbrengen met prachtige wandbetimmeringen en stucplafonds.
Het landgoed Slangenburg is indrukwekkend groot, bijna 600 hectare. Sinds 1945 wordt het beheerd door Staatsbosbeheer. De laatste particuliere eigenaar was de Duitse familie Passmann. Na de Tweede Wereldoorlog werd hun bezit verbeurd verklaard door de Nederlandse staat.
Het kasteel is sinds 1952 in gebruik als gastenhuis bij de nabijgelegen Sint-Willibrordsabdij. Sinds 2016 is het eigendom van Stichting Monumentenbezit. Niet iedereen mag zomaar naar binnen, want de gasten komen hier vooral voor rust.
In de Top 100 van Nederlandse Rijksmonumenten
De route vervolgt langs de slotgracht van het kasteel. Het zonlicht weerkaatst op het water en verlicht de gevel. Het kasteel ligt er werkelijk prachtig bij. Ik maak regelmatig foto’s om de schoonheid vast te leggen.
De combinatie van het historische kasteel, de strakke lanen en de uitgestrekte natuur maakt landgoed Slangenburg bijzonder. Geen wonder dat het in de Top 100 van Nederlandse Rijksmonumenten staat. Ik voel me bevoorrecht om dit stukje Nederlands erfgoed te mogen bewonderen tijdens mijn Pieterpadwandeling.
Via het Onland en de Oude IJssel naar Braamt
Ik vervolg de route over een schilderachtig smal pad dat zich tussen eeuwenoude eiken door slingert. Het zonlicht valt in strepen door het bladerdak op de bosgrond. Het pad maakt enkele bochten door de weilanden en vormt een perfecte aanvulling op het coulisselandschap. De afwisseling van open velden en bosranden creëert een prachtig spel van licht en schaduw. Hoewel het bosrijke landschap verschilt van wat ik eerder zag, ben ik nog steeds op landgoed Slangenburg.
Even later bereik ik een grote groene vlakte omzoomd door woeste bossen. Op de voorgrond staat een veld met zonnebloemen, op de achtergrond een boerderij. Achter mij liggen de bossen van de Sint-Willibrordsabdij, maar de route voert daar niet langs.
De Sint-Willibrordsabdij is de jongste benedictijnenabdij van Nederland, opgericht vlak na de Tweede Wereldoorlog. De monniken woonden eerst in Kasteel Slangenburg voordat ze in de jaren vijftig hun eigen klooster bouwden. Aan de abdij is het Stiltecentrum ‘Hoeve Betlehem’ verbonden. Hier kunnen gasten vertoeven voor rust en bezinning.
Herberg Het Onland
De etappe voert mij door naar herberg Het Onland, een historische plek met een veelzeggende naam. ‘Onland’ verwijst naar het meest drassige en onbruikbare stuk grond van landgoed Slangenburg. Hier stichtte Gerrit Hendrik Nijenhuis rond 1790 een boerderij annex herberg. Handelsreizigers lieten er hun paarden rusten terwijl ze zelf wat aten en dronken.
Even moet ik over het fietspad langs een drukke weg maar al snel gaat de route over een brede bosweg. Aan het einde van die weg passeer ik Pompstation De Pol. Een groot informatiebord vertelt me over een bijzondere oorlogsgeschiedenis. Tijdens de Tweede Wereldoorlog bleek het pompstation een verzetsbolwerk.
Eed Mijnen, een lokale jongen, hielp twee Russische vluchtelingen, Andrej Kozin en Sasjka Netkalov. Na een vlucht uit Duitsland groeven ze een hol in het bos vlakbij Pompstation De Pol. Eed voorzag hen dagelijks van brood dat hij thuis stiekem meenam. Later werden de Russen naar een veiliger onderduikadres in Silvolde gebracht, waar ze tot de bevrijding bleven.
Een vistrap en sluiscomplex bij De Oude IJssel
Snel daarna kom ik uit bij de Oude IJssel. Bij sluis- en stuwcomplex De Pol blijf ik even staan. Het is hier een komen en gaan van fietsers en wandelaars. Naast de sluis, die het waterpeil regelt, bevindt zich een zogenaamde ‘vistrap’.
Deze vistrap stelt vissen in staat om de barrière van de stuw te passeren. Via een reeks kleine bassins met een klein hoogteverschil kunnen de vissen stroomopwaarts zwemmen. Dit helpt bij het behoud van de visstand en de biodiversiteit in de rivier.
Hierna volgt een vlonderpad tussen het riet. Het laatste deel van de wandeling naar Braamt vind ik wat saai. Ik wandel veel over de verharde weg door agrarisch land. Pas na het oversteken van het Waalsche Water komt nog een klein stuk over een graspad.
Einde van een heerlijke wandeling
Eenmaal bij de drukke Wijnbergseweg passeer ik nog de torenmolen Koenders Möl voordat ik Braamt binnenloop. Deze molen uit 1856 werd tot 1990 gebruikt voor het malen van graan.
Bij mijn auto aangekomen overpeins ik deze etappe. Wederom een prachtige wandeling door het schitterende bos- en coulisselandschap van de Achterhoek. Met Kasteel Slangenburg als absoluut hoogtepunt. Ondanks het wat saaie laatste stuk rijd ik daarom met een meer dan voldaan gevoel weer huiswaarts.
Praktische vragen over etappe 15 van het Pieterpad
De vijftiende etappe van het Pieterpad is 17 kilometer lang.
Op de website van het Pieterpad vind je een routebeschrijving en gps-track van de route.
Het startpunt van de 15e etappe van het Pieterpad bevindt zich bij Markt 2 in Zelhem. Het eindpunt is aan de Graaf Hendrikstraat 2 in Braamt.
Ja, etappe 15 van het Pieterpad is volledig met openbaar vervoer bereikbaar. Het beginpunt Zelhem is bereikbaar per bus (Arriva buslijn 23). Het eindpunt Braamt is ook bereikbaar per bus (Arriva buslijn 24).
Ja, je kunt zeker met eigen vervoer naar zowel het start- als eindpunt van etappe 15 van het Pieterpad komen: Bij het startpunt in Zelhem kun je parkeren bij de Markt, waar ook de bushalte zich bevindt. Bij het eindpunt in Braamt zijn er parkeermogelijkheden bij halte Buiting. Een alternatief is om de auto in Doetinchem te parkeren. Dit voorkomt lange overstaptijden, vooral in het weekend.
Om met het OV terug te reizen van Braamt naar Zelhem ben je ongeveer 35-38 minuten kwijt op werkdagen, maar in het weekend kan dit oplopen tot meer dan een uur vanwege langere overstaptijden in Doetinchem. Je kunt ook gebruikmaken van de Regiotaxi Gelderland-Achterhoek (RRReis Haltetaxi) als alternatief vervoermiddel voor deze etappe. Je bent dan wel iets meer geld kwijt dan wanneer je met de bus gaat. Maar je bent slechts 25 minuten onderweg. Om de regiotaxi te reserveren bel je ruim een uur van tevoren naar 085-0046699.
In Zelhem (startpunt) zijn er verschillende horecagelegenheden in het centrum. In Braamt (eindpunt) zijn deze er niet. Aan de etappe zelf kun je bij Kasteel Slangenburg, ongeveer halverwege de route, terecht voor koffie en andere versnaperingen. Verder zijn er beperkte voorzieningen langs deze etappe, dus het is verstandig om wat eigen proviand mee te nemen voor onderweg.
In Zelhem (startpunt) vind je ondermeer:
- B&B Mooi Zelhem
- Boshuisje Zelhem
- Familiecamping De Pluimerskamp
Onderweg langs de route heb je volgende accommodaties:
- Kasteel Slangenburg
- B&B De Wandhorst
- Wandelcamping Pluk de Dag
Kijk daarnaast op Vrienden op de Fiets. Op deze website vind je vele accommodaties, waaronder trekkershutten en maar liefst 6000 particuliere verblijven. Ook als wandelaar ben je er van harte welkom.
