In het vroege voorjaar werden we in Nederland verrast door serieus winterweer. Net als veel anderen genoten we elke minuut van de witte wondere wereld. We stonden vrijwel elke dag met onze noren op natuurijs. Maar we maakten ook prachtige wandelingen in het winterlandschap. Zo maakten we kennis met de omgeving van de Kaapse Bossen tussen Doorn en Maarn. Die wandeling wist ons zo te bekoren dat we ons voornamen in de zomer terug te keren. Vanwege het bloeiseizoen van de heide vond onze rentree eind augustus plaats. Perfecte timing bleek later, want de heide stond er ongekend mooi bij.
Maar de nieuwe route had naast bloeiende heide nog veel meer bijzonders te bieden. Het werd een uitermate fraaie wandeling, geschikt voor elk jaargetijde. Typisch een wandeling die op ieders wandelemmerlijstje hoort te staan. In deze blog vertellen we waarom.
Onze bos- en heidewandeling bij Doorn
Na een periode van kwakkelweer hebben we vandaag een prachtige, zonnige start van de dag. We parkeren onze auto op een schaduwrijke plek in Doorn en stappen uit. We moeten nog een klein stukje door Doorn op weg naar het startpunt van de route. In plaats van langs de provinciale weg (Dorpsstraat), lopen we over een fraai bospad richting het Raadhuisplein.
We passeren vervolgens een oud, half vergaan bord van de ANWB. Vaag is nog leesbaar dat de oudste ANWB-wandelroute van Nederland door Doorn voert. De 150 kilometer lange route gaat in zes etappes van Amsterdam naar Arnhem. Grote delen van de route hebben we onbewust al eens gelopen, stellen we vast. Toch leuk om spoedig eens de onbekende etappes te doen. ][Update: inmiddels zijn we begonnen met deze oudste langeafstandswandeling van Nederland
Sint Helenaheuvel
De route voert ons vanaf de bushalte, het officiële startpunt, door een mooie woonwijk. We vergapen ons aan de prachtige woningen uit de jaren 20 van de vorige eeuw. Het lijkt ons niet verkeerd om in dit deel van de Utrechtse Heuvelrug te wonen. Snel daarna betreden we de 425 hectare grote Kaapse Bossen. De vorige keer dat we hier dit jaar waren, was het een buitengewoon mooi winterwonderland. Nu met alle loofbomen in diverse tinten groen, is het bos minstens zo mooi.
Het kleine heideveld waar we op uitkomen herkennen we direct van de vorige keer. Toch liepen we toen een andere groene wissel, namelijk vanuit Maarn. Maar in plaats van langlaufers zien we nu vooral veel wandelaars. Sommigen zitten op een bankje, anderen maken al wandelend foto’s van de bloeiende heide. Het gebied is trouwens ook duidelijk een populaire plek om je hond uit te laten. Keurig aangelijnd genieten de trouwe viervoeters net als hun baasjes van de mooie omgeving.
We lopen de heuvel op en komen bij Chalet Helenaheuvel. Dit theehuis is vernoemd naar Helena, de dochter van de eerste eigenaar van de Kaapse Bossen, Hendrik Swellengrebel. Hendrik was in het midden van de 18e eeuw gouverneur van de Nederlandse Kaapkolonie. Helena bracht haar tijd destijds graag door op deze heuvel. Wij snappen wel waarom: vanaf de heuveltop heb je een fraai uitzicht op de bloeiende heide!
Van Landgoed Zonheuvel naar Huis te Maarn
De route voert redelijk dicht langs het 47 hectare grote landgoed Zonheuvel. Door de dichte begroeiing zien we het landhuis net niet liggen. Toch, weten we uit ervaring, is een bezoek aan het kasteeltje beslist de moeite waard. Het landhuis is gebouwd in 1840. Begin 20e eeuw werd het Maarten Maartenshuis op het terrein toegevoegd. Tussen de prachtige gebouwen in vind je een fraai aangelegde tuin in Versailles-stijl. Tegenwoordig is het een hotel en congrescentrum.
Snel daarna doemt Huis te Maarn voor ons op. Dit witgepleisterde bouwwerk uit 1915 was tien jaar daarvoor nog een theehuis. Het huidige landhuis heeft wat weg van het Witte Huis in Washington DC. Maar dan een stuk kleiner. En rustiger. In de winter kwamen we er nog een andere wandelaar tegen. Nu zijn we echt de enigen. We lopen om de immense tuin, c.q. schapenweide, en blijven vol bewondering naar het landhuis kijken. Wat is dit toch een ongelooflijk mooi plekje!
Eenmaal aan de andere zijde van de weide worden we getrakteerd op datgene waar we voor kwamen. Tussen de berken, linden en beuken zien we grote glooiende heidevelden liggen. En volledig in bloeiende pracht. We maken een aantal foto’s en kijken op de kaart. De wandeling gaat vanaf hier in een grote lus door het bos verder richting de Ruiterberg. De vorige keer konden we vanwege het seizoen uitkijktoren De Kaap niet beklimmen. Omdat we er nu toch erg vlakbij zijn, besluiten we tijdelijk af te wijken van de route.
De Utrechtse Heuvelrug aan onze voeten
Onze navigatie loodst ons in mum van tijd naar de ruim 25 meter hoge uitkijktoren. Deze toren is nog niet eens zo oud. Natuurmonumenten bouwde het in 2006 op de plek waar in 1890 al de eerste toren verrees. Omdat de toren op de top van de 53 meter hoge Doornse Kaap staat, moet het uitzicht wel spectaculair zijn. We nemen de proef op de som en beklimmen de solide, brede trappen. Eenmaal boven zijn we, gelukkig niet als enigen, bekaf. Maar het uitzicht over vrijwel de gehele Utrechtse Heuvelrug overtreft onze grootste verwachtingen.
Vanaf het brede platform dat licht wiegt in de wind, zien we Wijk bij Duurstede liggen. Ook vangen we een glimp op van de Pyramide van Austerlitz. Verder zien we de ruim 112 meter hoge Dom en het kasteel-rijke dorpje Langbroek. Zelfs Onze Lieve Vrouwetoren in Amersfoort en de Maartenskerk in Doorn krijgen we in ons vizier.
Via landgoed De Ruiterberg naar het Doornse Gat
Spoedig na De Kaap komen we uit bij een idyllisch, kasteel-achtig gebouw. Het blijkt ‘slechts’ de poortwoning te zijn van buitenplaats De Ruiterberg. Het landhuis zelf krijgen we niet te zien maar de poortwoning maakt meer dan genoeg indruk. We lopen om het landgoed heen en komen daarbij over een soort van rotonde. Een blik op de kaart leert ons dat we op de 58 meter hoge Ruiterberg staan. Dankzij de lange zichtas door het bos zien we vanaf hier alsnog het landhuis liggen.
Op de brede stam van een omgevallen boom gaan we heerlijk in het zonnetje zitten. Perfecte plek voor de lunch, besluiten we. Ruim 20 minuten blijven we er zitten, genietend van de vredige rust. Hierna vervolgen we de wandeling naar het Doornse Gat. We hebben het hier over een voormalige zandafgraving. Tegenwoordig is het een dagrecreatiegebied en volgens staatsbosbeheer een leuke plek voor het hele gezin.
Een dichtbegroeide bosrand belemmert ons het zicht op de lager gelegen zandvlakte. Wel horen we muziek en tot actie aansporende stemmen over grote luidsprekers galmen. We laten het recreatiegebied letterlijk links liggen en steken de provinciale weg over.
Via agrarische landgoederen terug naar Doorn
Zodra we de provinciale weg zijn overgestoken komen we in een totaal ander landschap uit. De loof- en naaldbomen van de Kaapse Bossen maken plaats voor statige beukenlanen. En grote, volledig afgelegen landerijen. Af en toe zien we een boer op zijn tractor het land bewerken. En heel af en toe zien we fietsers langs idyllische boerderijtjes fietsen. Maar verder krijgen we niemand te zien. We wanen ons in lang vervlogen tijden. In een periode dat Nederland enkel en alleen uit natuur en weideland bestond.
Dit tweede deel van de route is bijna net zo lang als het eerste deel. Er zijn minder bezienswaardigheden dan in de Kaapse Bossen. Geen bloeiende heide en hooggelegen uitzichtpunten. En ook al bevinden we ons in het rustieke landgoed Sandenburg, we komen er geen landhuis tegen .Toch ervaren we dit deel minstens zo bijzonder als het eerste deel. Behoedzaam voor tekenbeten wandelen we verder over schitterende graspaden. En genieten we van elke stap in dit uniek stukje Midden-Nederland.
Na verloop van tijd komen we weer uit in de bebouwde kom van Doorn. Voordat we weer bij onze auto zijn, passeren we nog Huis Doorn. De laatste Duitse keizer Wilhelm II verkoos dit landhuis net na de Eerste Wereldoorlog als zijn toevluchtsoord. De inrichting van het landhuis dat nu een museum is, verkeert nog in authentieke staat. Zowel het museum als de prachtig aangelegde tuin zijn een bezoek dubbel en dwars waard. Bijvoorbeeld tijdens de Open Monumentendag 2021 op zaterdag 11 september a.s. Die dag kun je er een speciale parkwandeling maken op het landgoed. Ook wordt dan het Dienstengebouw voor het eerst opengesteld voor bezoek.
Praktische zaken voor de bos- en heidewandeling bij Doorn
Hier vind je alle praktische informatie om je optimaal voor te bereiden voor deze fraaie wandeling.
Route-informatie heidewandeling bij Doorn
De wandeling die we hebben uitgezocht is een zogenaamde ‘Groene Wissel’. Dit zijn rondwandelingen van tussen de 10 en 20 km die beginnen en eindigen bij hetzelfde treinstation of bushalte. Deze route is 14 kilometer lang. Op de wandelzoekpagina vind je een routebeschrijving en gps-bestand (gpx track).
Bereikbaarheid en parkeren
Start- en eindpunt van de wandeling is bushalte Centrum in Doorn. Kom je liever met de auto dan met de bus? Op sommige locaties in Doorn kun je gratis je auto kwijt. Een wellicht betere optie dan in het centrum is het parkeerterrein Kaapse Bossen. Het adres daarvan is Sint Helenalaan 2 in Doorn. Je pikt de route op bij punt 2 op de routebeschrijving. Daarnaast kun je je auto kwijt op het parkeerterrein bij het Doornse Gat. Dit terrein vind je aan de Leersumsestraatweg. De route begint dan vanaf punt 4 op de routebeschrijving.
Horeca aan de route van de heidewandeling
Er zijn diverse horecagelegenheden aan de route. Allereerst heb je enkele goede etablissementen in Doorn zelf. Tijdens de wandeling kun je terecht bij onder meer Chalet Helenaheuvel (punt 2 van de routebeschrijving). Je vindt er een groot terras met uitzicht op de bloeiende heide. Op enkele honderden meters van het parkeerterrein Doornse Gat heb je het Wapen van Sandenburg.
