Einbeck aan de Deutsche Fachwerkstraße
Einbeck is een trotse halte aan de Deutsche Fachwerkstraße. De Duitse Vakwerkstraat is een route van meer dan drieduizend kilometer. Het lint van de Elbe tot aan de Bodensee verbindt de mooiste vakwerksteden van het land met elkaar. Dit is de ultieme roadtrip voor iedereen die gek is op die typische geruite gevels, schuine daken en verhalen van honderden jaren oud. Terwijl we door de straten lopen, begrijpen we meteen waarom Einbeck een kroonjuweel op die route is. Hier staan de huizen niet keurig in het gelid. Nee, ze hangen scheef alsof ze dansen.
De Duitse Vakwerkstraat vertelt zonder woorden dat deze steden ooit floreerden door handel en ambacht. Het vakwerk is een soort handtekening van de regio. De versieringen, inkepingen en kleuren verraden vaak de welvaart of de beroepsgroep van de oorspronkelijke bewoners. Het voelt hier in Einbeck alsof we door een levend openluchtmuseum lopen. Het grote verschil is dat hier de bewoners gewoon hun boodschappen doen. De sfeer is hierdoor ongedwongen en authentiek. We krijgen direct zin om achter elke hoek te kijken wat voor architectonisch wonder ons daar weer staat op te wachten.
Einbeck: bierstad van Duitsland in de middeleeuwen
De naam van de stad is verbonden met één product dat de welvaart hier bracht. Het bezorgde Einbeck zelfs tot ver over de landsgrenzen internationale faam. Alles draaide hier vroeger om bier. Al in de middeleeuwen was Einbeck een koploper in het brouwen. In de stad waren meer dan 600 brouwerijen. Het zogenaamde Einbecker Bier was populair. Niet alleen in de stad zelf, maar ook buiten de stadsmuren. Het werd zelfs tot aan Hof van Beieren geëxporteerd. Sterker nog, het is de oorsprong van het bokbier zoals we dat nu kennen. Een feit waar de inwoners nog steeds enorm trots op zijn.
Het machtige handelsverbond de Hanze speelde een cruciale rol in het succes van de stad. Via die organisatie kon het bier over heel Noord-Europa verscheept worden. De rijkdom die dit alles opleverde, zie je overal terug in de stad. Vooral in de grootse, indrukwekkende vakwerkhuizen. Helaas kende de stad ook tegenslagen. Bij de grote stadsbrand van 1540 werd het grootste deel van Einbeck in de as gelegd. Maar de veerkracht van de Einbeckers was groot. Ze bouwden de stad snel weer op. En dat deden ze nog mooier en grootser dan tevoren.
De belangrijkste bezienswaardigheden van Einbeck
We verkennen de stad met een gids. Wel zo fijn, want dan krijgen we bijzondere details en anekdotes te horen. We ontmoeten Elena in het centrum. Ze wacht ons op in de kleding van een 18e-eeuwse dienstmeid, haar schort kraakhelder en haar blik ondeugend. Eerst vertelt ze het een en ander over wat we vandaag gaan zien. Dan nodigt ze ons met een zwierige beweging uit om haar te volgen.
Het Altes Rathaus: De Drie Musketiers
Onze eerste stop is het Altes Rathaus. Dankzij de drie torens springt het gebouw direct in het oog. Dit is hét symbool van de burgerlijke trots en de economische macht van de stad. De gevel is prachtig bewerkt. We zien meteen dat dit gebouw van na de grote brand is, want de architectuur is groots en imposant. Het is opgetrokken in de stijl van de Weserrenaissance. Deze lokale Duitse variant combineert rijkdom en detail op een perfecte manier.
Elena neemt ons mee naar binnen. We lopen door zalen waar ooit belangrijke beslissingen werden genomen. Hier werd vergaderd over de bierhandel en de stadsverdediging. Het houten plafond in de zaal is prachtig. Het is bijzonder om in zo’n historische ruimte te staan, waar de geesten van Hanze-kooplieden en burgemeesters nog lijken rond te zweven.
Tijl Uilenspiegelfontein
Vlakbij het Altes Rathaus vinden we de Tijl Uilenspiegelfontein. Dit standbeeld brengt ons bij een van de bekendste en grappigste legenden van Einbeck. Tijl Uilenspiegel, de vagebond en grappenmaker, komt volgens de overlevering naar de stad. Zijn opdracht is simpel: het beroemde Einbecker bier brouwen. Tijl was tijdens zijn werk echter veel meer geïnteresseerd in de mooie brouwersdochter dan in zijn brouwketel. Hij besteedde meer tijd aan flirten dan aan zijn opdracht en viel uiteindelijk in slaap. Daardoor ging het brouwen mis: het bier werd ondrinkbaar. De fontein is een knipoog naar de menselijke aard en een mooie herinnering aan de rijke biergeschiedenis van de stad.
Vakwerk, vakwerk, en nog eens vakwerk
Wat Einbeck echt uniek maakt, zijn de ontelbare vakwerkhuizen. Ze staan hier schouder aan schouder, in een schitterende kakofonie van hout en pleisterwerk. Elena vertelt dat de rijkste kooplieden pronkten met de uitbundigste versieringen, vaak met ingewikkelde houtsnijwerken en spreuken.
Vooral het Eickesches Haus aan de Marktstraat is adembenemend. Het is misschien wel het mooiste vakwerkhuis van Duitsland. Het pand dateert uit 1612 en is een echt meesterwerk. De gevel is zo rijkelijk en minutieus bewerkt dat je er uren naar kunt kijken. Elena wijst op de details. Zo zien we prachtig houtsnijwerk. Elk figuur vertelt een verhaal uit de Bijbel of uit de klassieke oudheid. Dit huis was een visitekaartje van de familie Eicke, een bewijs van hun welvaart. Nu is er de VVV van Einbeck gevestigd.
Familiewapen van de Raven-dynastie
Terwijl we door de straten dwalen, wijst onze gids ons op een symbool dat ons doet schrikken: het swastikasymbool. We leren snel dat dit niets te maken heeft met de verschrikkelijke betekenis die het later zou krijgen. In de middeleeuwen was dit teken, het zonnewiel of de Swastika, een universeel symbool van geluk, voorspoed en het leven.
In Einbeck was het bovendien het familiewapen van de rijke Patriciërsfamilie Raven. Deze familie behoorde tot de top van de burgerij. Dit geslacht bestuurde de stad en was ongelooflijk rijk door de handel. Ze lieten hun familiewapen trots aanbrengen op de meest opvallende plekken van hun huizen. Zo gaven ze uiting aan hun belangrijke status. We staan erbij stil hoe wrang de geschiedenis kan lopen. De familie Raven zou zich ongetwijfeld in hun graf omdraaien als ze wisten hoe hun wapen in de 20e eeuw werd gekaapt. En hoe het vervolgens werd misbruikt als luguber teken van een verwoestende ideologie.
Mysterie van de blauwdruk
We lopen verder door de stad. Elena vertelt over een typisch Einbecks fenomeen: de blauwdruk. Dit is een oude textieltechniek. Daarbij worden met behulp van indigo en een speciaal drukproces prachtige patronen op stof aangebracht. Hoewel de techniek bijna uitgestorven is, speelt het in Einbeck nog steeds een rol. Vroeger was dit de trots van de textielambachten in de stad. We zien nog verwijzingen naar deze techniek in de decoratie van sommige huizen. Elena legt uit dat de blauwdruk niet alleen kleding verfraaide. De techniek was ook een symbool van de ambachtelijke kwaliteit die in de stad heerste.
De stadsmuur
Elena neemt ons mee naar de Tiedexer Tor. Deze poort is een van de laatste overgebleven elementen van de robuuste stadsmuur die Einbeck ooit volledig omsloot. De muur was essentieel om handel te controleren, tol te innen en natuurlijk ongewenste bezoekers buiten te houden. Daarna neemt ze ons mee naar de binnenzijde van de stadsmuur. In en tegen de muur staan schattige kleine huisjes.
Elena stopt voor een van de deuren. “Hier woon ik, kom binnen en ik laat zien hoe het huis eruit ziet”, zegt ze. Ze opent de deur en we stappen in een verrassend knusse en lichte ruimte. De muren zijn dik, de plafonds zijn laag, en er staat een heerlijke geur van thee en specerijen. We kijken verwonderd rond. Haar woning is klein, maar gezellig ingericht.
De Einbecker Bierbrouwerij
Natuurlijk kan een bezoek aan de Einbecker Bierbrouwerij niet ontbreken. Zonder bier was er immers geen welvaart en geen prachtige stad. We staan voor de moderne brouwerij, die de eeuwenoude traditie voortzet. Elena vertelt vol trots over de reis van het Einbecker Bier, helemaal tot aan Martin Luther. Het verhaal gaat dat hij een biertje uit Einbeck kreeg aangeboden in Worms. Vandaag de dag is de brouwerij een hypermoderne onderneming, maar de basisrecepten en de drang naar kwaliteit zijn gebleven. Een slokje van het beroemde bokbier hier proeven, voelt als een eerbetoon aan de geschiedenis van de stad.
In de middeleeuwen had bijna iedereen het recht om te brouwen. Het was een dagelijkse bezigheid en een belangrijke bron van inkomsten voor de families. De huizen hadden grote poorten, waarmee de vaten en ketels naar binnen konden. Het brouwrecht was toegewezen aan het huis. Verhuisde de eigenaar naar een huis zonder brouwrecht, dan mocht hij geen bier meer produceren. Nog steeds vallen in de stad de huizen met de grote poorten op in het straatbeeld.
Bierproeverij in het Brodhaus
We zijn al de hele dag wandelend door Einbeck getrokken. Nu is het tijd om het beroemde Einbecker bier eens goed te proeven. Daarvoor gaan we naar het sfeervolle Brodhaus, pal in het centrum. De naam verraadt al een deel van de geschiedenis. Vroeger was dit het huis van het bakkersgilde.
We krijgen een uitgebreide bierproeverij. Margarete van het Brodhaus vertelt vol passie over de verschillende soorten. Ze legt uit hoe het brouwproces door de eeuwen heen is verfijnd. En hoe elk bier zijn eigen karakter en geschiedenis heeft. We proeven het lichte pils, maar natuurlijk ook de krachtige bokbieren waar Einbeck om bekendstaat.
Hierna schuiven we aan voor het diner in deze prachtige historische locatie. Bijzonder: je kunt er zelfs in een omgebouwd, gigantisch biervat dineren! Terwijl we genieten van de lokale specialiteiten en het uitstekende bier, beseffen we pas echt hoe diep de brouwcultuur in deze stad verankerd zit. Het Brodhaus is de perfecte, sfeervolle plek om de dag af te sluiten. We proosten op de geschiedenis van vakwerkstad Einbeck.
Wandelen in en rond Einbeck
Wij hebben het geluk om Einbeck te verkennen met een lokale gids. Maar op eigen houtje is het ook goed mogelijk. Zo kun je het beroemde Einbecker Bierpfad volgen. Deze route is geniaal in zijn eenvoud: je volgt de kleine biervaatjes die in het trottoir zijn verwerkt. Op de informatiepanelen krijg je informatie over bezienswaardigheden en historische brouwerijen van de stad. Het is een leuke en ongedwongen manier om de stad in eigen tempo te ontdekken.
Ook is er een wandeling langs de oude stadsmuur van nog geen vier kilometer. Goed gemarkeerd als Vitalweg 1. Er zijn rondom Einbeck diverse van deze Vitalwege. Bij de VVV kun je een brochure krijgen met een kaartje van de negen verschillende Vitalwege.
Andere bezienswaardigheden in Einbeck
Nog niet eens alle hoogtepunten van Einbeck hebben we bij ons bezoek gezien. Zo hebben we PS.SPEICHER gemist. Dit is een enorm museum gewijd aan de geschiedenis van de mobiliteit.
Ook het Stadsmuseum van Einbeck hebben we niet bezocht. We hebben alleen het prachtige gebouw van de buitenzijde bewonderd.
Een mooie reden om nog eens terug te keren naar Einbeck. Want deze pittoreske stad in Nedersaksen heeft ons zeker verrast. Einbeck is veel meer dan een punt op een kaart. Het is een levend sprookje dat de rijkdom van de Hanze en de schoonheid van het Duitse ambacht perfect combineert. En het bier in Einbeck smaakt naar meer!
Veelgestelde vragen over Einbeck in Nedersaksen
Einbeck ligt in Nedersaksen (Niedersachsen), een deelstaat in het noorden van Duitsland. De stad bevindt zich in het zuidelijke deel van Nedersaksen. Het ligt ongeveer 60 kilometer ten noorden van de stad Göttingen en ongeveer 80 kilometer ten zuiden van Hannover. Einbeck ligt aan de beroemde Duitse Vakwerkstraat (Deutsche Fachwerkstraße).
inbeck is goed bereikbaar, zowel met de auto als met het openbaar vervoer:
- Met de Auto: Einbeck ligt dicht bij de A7 (de snelweg van Hamburg naar München). Je neemt afslag Seesen of Northeim en volgt dan de borden naar Einbeck.
- Met de Trein: Einbeck heeft twee stations: Einbeck-Salzderhelden (gelegen aan de hoofdlijn Hannover–Göttingen) en het kleinere station Einbeck Mitte (in het centrum). Vanuit een grote stad als Hannover is de verbinding zeer goed. De reistijd met een directe trein naar Einbeck-Salzderhelden bedraagt ongeveer 1 uur. Vanaf Salzderhelden kun je overstappen op een regionale trein naar het centrum (Einbeck Mitte). Hannover is met de ICE vanuit Nederland snel en rechtstreeks bereikbaar.
Einbeck is om twee belangrijke redenen bekend:
- Biergeschiedenis: Einbeck is de bakermat van het Bokbier (Bockbier). De stad was in de middeleeuwen een belangrijk lid van de Hanze en exporteerde haar krachtige bier door heel Europa. In die tijd waren er honderden bierbrouwerijen in de stad actief.
- Vakwerkarchitectuur: de stad staat bekend om haar uitbundige en goed bewaard gebleven vakwerkhuizen uit de 16e en 17e eeuw. De stad ligt dan ook aan de Duitse Vakwerkstraat.
De belangrijkste attracties in Einbeck zijn:
- Het Altes Rathaus (Oude Stadhuis) met zijn drie markante torens.
- De prachtig bewerkte vakwerkhuizen, waaronder het indrukwekkende Eickesches Haus.
- De Marienkirche (Mariakerk).
- De Tiedexer Tor, een overblijfsel van de oude stadsmuur.
- PS.SPEICHER, een van de grootste collecties historische voertuigen in Europa (auto's, motoren, fietsen).
- Brouwerij Einbecker Brauhaus
- Het Einbecker Stadtmuseum.
Met de Biervatroute (Bierpfad), een gemarkeerde wandelroute, kom je langs de historische plekken van Einbeck.
Voor een goed overzicht van de historische binnenstad en de belangrijkste bezienswaardigheden heb je één volle dag nodig.
Als je ook het PS.SPEICHER museum en het Stadtmuseum uitgebreid wilt bezoeken, de brouwerijtour wilt doen en meer van de omliggende natuur wilt zien, dan is een weekend (twee tot drie dagen) aan te raden.
Einbeck heeft een aantal sfeervolle en goed gewaardeerde eetgelegenheden:
Brodhaus Einbeck. Een historisch pand van het voormalige bakkersgilde, perfect voor een diner in een sfeervolle setting. Je kunt er ook lokaal bier proeven.
Einbecker Hof. Een traditioneel hotel-restaurant dat bekend staat om de degelijke Duitse keuken en regionale specialiteiten.
Ristorante Italia. Dit restaurant met Italiaanse gerechten staat bekend om zijn goede keuken.
Dit zijn goed gewaardeerde hotels in Einbeck:
- Hotel Freigeist Einbeck. Dit is een stijlvol, modern designhotel, dat vaak wordt geprezen om de inrichting en uitstekende service. Het ligt bij het PS.SPEICHER.
- Hotel Einbecker Hof. Fraai gelegen hotel in de binnenstad. Prima ontbijt en uitstekende service.
- Hotel Panorama Einbeck. Dit hotel biedt een mooi uitzicht over de omgeving en ligt iets buiten het directe centrum, wat rust garandeert.
Dit zijn alle hotels in Einbeck.
We bezochten Einbeck op uitnodiging van het Toerismebureau van Nedersaksen, de Deutsche Fachwerkstraße en de stad Einbeck. De blog hebben we onafhankelijk en objectief geschreven op basis van eigen indrukken.
