De Cotswolds, Engeland’s meest idyllische platteland

Ergens in het midden van Engeland ligt een gebied waar de tijd lijkt stil te staan. Honingkleurige stenen cottages met rieten daken sieren de glooiende groene heuvels. Eeuwenoude dorpspleinen stralen tussen bloeiende tuinen en wilde bloemen. En kronkelende weggetjes leiden je naar verborgen valleien met kristalheldere beekjes en oude watermolens.

Welkom in de Cotswolds, een streek zo schilderachtig dat het uit een prentenboek lijkt te komen. Het gebied biedt een perfecte mix van ongerepte natuur en eeuwenoude cultuur. Ben je liefhebber van wandelen, geïnteresseerd in historie of op zoek naar rust? De Cotswolds laten een onuitwisbare indruk achter op iedereen die deze streek bezoekt.

De Cotswolds: een tijdloos landschap

‘Area of Outstanding Natural Beauty’ (AONB) is de officiële titel van de Cotswolds. Het gebied dat gelegen is in het hart van Engeland, is net iets kleiner dan de provincie Noord-Holland. Je vindt de Cotswolds verspreid over zes graafschappen met rijke verhalen en tradities: Gloucestershire, Oxfordshire, Wiltshire, Somerset, Worcestershire en Warwickshire.

Het meest opvallende kenmerk is de Jurassische kalksteen, hier bekend als ‘Cotswold stone’. We zien deze steen in prachtige tinten van honing tot diep goud. Deze kalksteen ontstond zo’n 150 miljoen jaar geleden toen de regio nog onderdeel uitmaakte van een warme tropische zee. Om die reden bevat de kalksteen restanten van oude koralen, schelpen en andere zeeorganismen die zijn samengeperst tot duurzaam gesteente. Lokale ambachtslieden bouwen al eeuwenlang met deze warme, natuurlijke steen. Dit geeft de hele streek een harmonieuze, tijdloze uitstraling die je nergens anders vindt.

Een welvarend verleden

Schapenteelt vormde grotendeels het landschap van de Cotswolds zoals we het nu kennen. De wolhandel bracht vanaf de middeleeuwen grote rijkdom naar deze streek. Die welvaart zie je terug in de zogenaamde ‘wool churches’ met hun imposante torens. Ook de statige landhuizen van rijke wolhandelaren vertellen het verhaal van vervlogen rijkdom.

Natuurlijke schoonheid

De biodiversiteit van het gebied imponeert ons telkens weer tijdens onze bezoeken. De kalksteengraslanden huisvesten zeldzame planten en kleurrijke vlinders in overvloed. Oude bossen en traditionele heggen beschermen talloze vogelsoorten die hier voorkomen. De vele bronnen en rivieren, waaronder de Thames, verfrissen het landschap. De Thames begint hier als kleine beek voordat hij uitgroeit tot Londen’s machtige rivier.

Hoogtepunten van noord tot zuid: een reis door de Cotswolds

We beginnen onze reis door de Cotswolds in het noordelijke deel bij Chipping Campden. Van hieruit zakken we langzaam af naar het zuiden. Met nadruk op langzaam, want deze streek is te mooi om haastig te doorkruisen. Elke bocht en elk dorp verdient onze aandacht en bewondering. De wegen maken snelheid bovendien praktisch onmogelijk. Kronkelende routes worden begrensd door eeuwenoude stenen muurtjes of weelderige, hoge hagen. Ze zijn vaak zo smal dat je bij tegenliggers geduldig moet manoeuvreren. Even de berm in, voorzichtig achteruit rijden, en vriendelijk zwaaien naar de passerende bestuurder. Deze charmante uitdagingen horen bij de authentieke Cotswolds-ervaring.

Het noordelijke deel: Chipping Campden en Broadway

Het stadje Chipping Campden bewaart nog steeds zijn middeleeuwse stadskern en structuur. De elegante Market Hall uit 1627 kwam later en domineert nu het centrum. De combinatie van middeleeuwse stadsontwikkeling en latere toevoegingen toont de rijke, doorlopende geschiedenis van deze handelsnederzetting.

De St. James Church in Chipping Campden behoort tot onze favoriete ‘wool churches’. Rijke wolhandelaren financierden deze prachtige kerken met hun fortuin uit de handel. Wanneer de ochtendzon door de glas-in-lood ramen valt, creëert dit magische lichtpatronen.

Broadway

Broadway ligt op korte afstand en draagt terecht de bijnaam ‘Juweel van de Cotswolds’. Dit dorp pronkt met een van de breedste ‘High Streets’ van Engeland. Majestueuze kastanjebomen en honingkleurige stenen gebouwen flankeren deze indrukwekkende hoofdstraat.

Het dorp kende zijn bloeiperiode als belangrijke halteplaats voor postkoetsen tussen Londen en Wales. De Lygon Arms, een historisch hotel uit de 16e eeuw, herbergt verhalen van koninklijke bezoekers en beroemdheden. Kunstenaars als William Morris en John Singer Sargent vonden inspiratie in Broadways rustige schoonheid. Vandaag biedt het dorp een verfijnde mix van antiekwinkels, kunstgalerieën en ambachtelijke boetieks. De tuinen van het Gordon Russell Museum en de traditionele tearooms maken het plaatje compleet.

Mis de Broadway Tower niet, ook al zie je hem niet vanuit het dorp zelf! Deze folly uit de 18e eeuw staat verborgen op Middle Hill, ongeveer 2,5 kilometer buiten Broadway. Je kunt erheen wandelen via de Cotswold Way of er met de auto naartoe rijden. De toren prijkt op een van de hoogste punten van de Cotswolds, zo’n 312 meter boven zeeniveau. Op heldere dagen kun je maar liefst 16 graafschappen overzien vanaf dit spectaculaire uitkijkpunt. Een kleine omweg meer dan waard!

Het centrale deel: Stow-on-the-Wold en Bourton-on-the-Water

In het hart van de Cotswolds bezoeken we Stow-on-the-Wold, een charmant marktstadje. Het nestelt zich strategisch op een heuvel van 244 meter boven zeeniveau. Belangrijke handelswegen kruisen elkaar hier al eeuwenlang, wat de centrale ligging benadrukt.

Het ruime marktplein vertelt het verhaal van een rijk handelsverleden. Handelaren verkochten hier ooit tot 20.000 schapen op één enkele marktdag. Die levendige geschiedenis voel je nog steeds wanneer je over het plein wandelt.

De St. Edward’s Church herbergt een van onze meest geliefde plekjes in de Cotswolds. Twee eeuwenoude taxussen flankeren de noordelijke deur als levende pilaren. Ze creëren een magische poort (de “Tolkien Door“) die niet toevallig doet denken aan de werken van Tolkien. Deze beroemde schrijver bezocht regelmatig de Cotswolds en vond hier inspiratie. Fans van de boeken reizen speciaal naar Stow-on-the-Wold om door genoemde deuropening te wandelen, waar fantasie en werkelijkheid verrassend dicht bij elkaar komen.

Bourton-on-the-Water: het Venetië van de Cotswolds

Een korte rit brengt ons naar Bourton-on-the-Water, een absoluut hoogtepunt in de regio. Men noemt het liefkozend het ‘Venetië van de Cotswolds’ om een duidelijke reden. Vijf elegante lage bruggen overspannen de rivier Windrush die door het centrum kabbelt.

Dit dorp trekt meer bezoekers dan bijna elk ander in de Cotswolds. We raden aan om (zeer) vroeg te arriveren om de volle schoonheid in rust te ervaren. Het Cotswold Motoring Museum bewaren we voor regenachtige dagen.

The Slaughters: idyllische tweeling

Lower Slaughter en Upper Slaughter liggen op wandelafstand van Bourton-on-the-Water. De tweeling van dorpen kent iedereen als ‘The Slaughters’. Ze behoren tot de meest idyllische plekken die we in de Cotswolds ontdekken. De misleidende lugubere naam komt van het Oudengelse ‘slohtre’, dat simpelweg ‘modderige plaats’ betekent. Vandaag stralen deze dorpen juist rust en schoonheid uit. Je vindt hier de essentie van het Engelse plattelandsleven.

Tussen de twee dorpen loopt een aangenaam pad langs de kabbelende beek Eye. De route van anderhalve kilometer voert je langs oude watermolens en weelderige tuinen. Lower Slaughter is een verborgen parel in de Cotswolds. In tegenstelling tot veel andere beroemde dorpen in de streek blijft het hier opvallend rustig. Deze vredige sfeer maakt Lower Slaughter onze persoonlijke favoriet.

Het zuidelijke deel: Tetbury en Castle Combe

Tetbury boeit ons met zijn koninklijke connecties en rijke wolgeschiedenis. Het landgoed Highgrove van Koning Charles III ligt op een steenworp afstand. Dit stadje ademt geschiedenis vanaf de middeleeuwse wolmarkten tot het hedendaagse leven.

Het Market House uit de 17e eeuw staat nog altijd trots in het centrum. Een populaire attractie vormen de Chipping Steps: een steile straat met schilderachtige cottages. Veel bezoekers beklimmen de straat voor het prachtige uitzicht. Hier verhandelden kooplui vroeger schapen die het stadje zijn rijkdom schonken. De stenen treden, afgesleten door eeuwen gebruik, vertellen stille verhalen over de woldistricten die deze regio wereldberoemd maakten. De naam “Chipping” verwijst trouwens naar het Oudengelse woord “ceapen”, wat handelen of markt betekent – een toepasselijke naam voor een plaats met zo’n rijke handelsgeschiedenis.

Westonbirt Arboretum: natuurwonder

Het Westonbirt Arboretum ligt nabij Tetbury in Gloucestershire. Deze wereldberoemde bomencollectie behoort internationaal tot de belangrijkste van zijn soort. Meer dan 2.500 boomsoorten groeien hier in zorgvuldig geplande landschappen in een gebied van bijna twee keer het Vondelpark in Amsterdam.

Het arboretum is vooral spectaculair in de herfst, wanneer de Japanse esdoorns transformeren in een levendig spektakel van rood, oranje en goud. Er zijn verschillende wandelroutes die langs adembenemende bomengroepen en verrassende doorkijkjes voeren. De Treetop Walkway, bijvoorbeeld, biedt een uniek perspectief vanuit de boomtoppen.

Castle Combe: het mooiste dorp van Engeland

We eindigen onze reis door de Cotswolds in Castle Combe, voor velen het allermooiste dorp van Engeland. Dit idyllische pareltje lijkt onaangeraakt door de moderne tijd. Honingkleurige huizen nestelen zich in een romantisch dal, sierlijk aflopend naar de kabbelende By Brook. Op het voormalige marktplein, met zijn 14e-eeuwse marktkruis, vind je het perfecte fotomoment. Zonder storende reclameborden of modern straatmeubilair waant elke bezoeker zich moeiteloos in vervlogen tijden. De statige St. Andrew’s Church herbergt een bijzondere schat: een van Engelands weinige nog werkende middeleeuwse kerkklokken.

Filmmakers vallen regelmatig voor de tijdloze charme van Castle Combe als decor voor hun historische producties. In het lokale kasteel kun je foto’s bewonderen van opnames voor beroemde films als ‘War Horse‘ van Steven Spielberg en ‘Stardust‘ met Robert De Niro. Niet alle dorpsbewoners waren overigens even enthousiast over de filmcrew die hun rustige leven tijdelijk op zijn kop zette. Om het leed te verzachten, kregen vele locals een rol als figurant aangeboden – een troostprijs die voor sommigen resulteerde in onverwachte momenten van filmroem.

Speciale vermelding: Lacock

Net buiten de officiële grenzen van de Cotswolds ontdekten we Lacock, een buitengewone plek. Dit volledig bewaarde middeleeuwse dorp behoort toe aan de National Trust. Het blijft praktisch onveranderd sinds de 18e eeuw, alsof de tijd stilstond.

Lacock Abbey fascineert met zijn rijke verleden als nonnenklooster en later als landhuis. We staan stil bij het raam waar William Henry Fox Talbot geschiedenis schreef. Hij maakte hier de allereerste fotografische negatief ter wereld, een revolutionaire uitvinding.

Net als Castle Combe dient dit dorp regelmatig als decor voor bekende films en televisieseries. Harry Potter-fans herkennen delen van Hogwarts in de historische kloostergangen. Ook scènes uit Pride and Prejudice en Downton Abbey zijn in deze tijdloze setting opgenomen. De ongerepte straten creëren een filmset zonder extra decoraties.

Wat nog meer te zien in de Cotswolds

Onze reis voerde ons van noord naar zuid door het hart van de Cotswolds. Maar er is nog zoveel meer te ontdekken in het oostelijke deel. Voor een volgend bezoek staat bijvoorbeeld het authentieke marktstadje Chipping Norton hoog op onze lijst. De plaatselijke bevolking noemt het liefkozend ‘Chippy’ en het belooft een ervaring zonder toeristenmassa’s.

Niet ver daarvandaan ligt Blenheim Palace, geboorteplaats van Winston Churchill en UNESCO Werelderfgoed. De uitgestrekte tuinen trekken bezoekers van heinde en verre. Het charmante Woodstock daarnaast biedt smalle straatjes vol antiekwinkels, kunstgalerijen en ambachtelijke winkels. De 14e-eeuwse klokkentoren van St. Mary Magdalene Church vormt hier een indrukwekkend baken in het landschap. Deze oostelijke pareltjes beloven een nieuwe Cotswolds-ervaring bij ons volgend bezoek aan dit deel van Engeland.

Dit interesseert je wellicht ook

• Stedentrip naar de heerlijke havenstad Bristol
• Stedentrip naar het Romeinse kuuroord Bath
• Overige highlights van Engeland